π. Δανιήλ και π. Σαράντης για τα λειτουργικά

 

http://anavaseis.blogspot.com

Ὄχι καί ἄκυρα τά μυστήρια!

Καλός κληρικός ὁ π. Σαράντης Σαράντος. Πολλοί τόν συμπα­θοῦν καί γιά τόν ἀγῶνα του μετά τήν ἀποδημία τῆς καλῆς του πρε­σβυτέρας. Κι ἄλλοι γιά τήν προσφορά του ὡς καθηγητοῦ στή Ριζά­ρειο καί ἐξομολόγου. Ἐκπλαγήκαμε, ὅμως ὅταν στό περιοδικό «Θεοδρομία» (Ὀκτωβρ. – Δεκ. 2009, σελ. 499-523) διαβάσαμε κείμε­νό του, πού περιέχει μεταξύ ἄλλων καί τίς παρακάτω φράσεις:

«Οἱ ἐνέργειες τοῦ Σεβασμιωτάτου διαστρέφουν τό ὀρθόδοξο φρόνημα τῶν χριστιανῶν».

«Ἐνεργεῖ ἀθέσμως ἐκκλησιολογικά».

«Ἐνεργεῖ ἀσεβῶς ὡς πρός τήν Παράδοση τῆς Ἐκκλησίας».

«Ἐνεργεῖ καταφρονητικῶς ἔναντι τῶν Ἁγίων Πατέρων».

«Ἐνεργεῖ διαστροφή τῆς Ὀρθοδόξου Λατρείας»

«Προκαλεῖ ἀπροσμέτρητη πνευματική βλάβη τῆς Ἐκκλη­σίας, ἡ ὁποία προκύπτει ἀπό τή διαστροφή τῆς Ὀρθοδόξου Λατρείας».

«Διαπράττει ἱεροσυλία».

«Συμπληρώνει τούς λόγους τοῦ Κυρίου μέ δικά του ἐγωι­στι­κά καί εὐτελῆ λόγια».

«Μήπως πρέπει νά διερωτηθοῦμε κατά πόσον μέ τίς αὐθαίρετες ἀλλοιώσεις του ἐνεργεῖ ἡ θεία Χάρις κατά τήν τέλεση τῶν Μυστηρίων;».(ἐδῶ ἀμφισβητεῖται ἡ ἐγκυρότητα τῶν μυστηρίων τοῦ Σεβασμιωτάτου!).

«Ὅσα ἐνεργεῖ ὁ Σεβασμιώτατος συγκλίνουν στή λατρεία τοῦ Ἀντιχρίστου»!

Οἱ παραπάνω ἐκφράσεις ἀναφέρονται ἀπό τόν π. Σαράντη γιά τόν ἐπίσκοπο Μελέτιο,
Μητροπολίτη Νικοπόλεως!

Ὅλοι γνωρίζουν τό ἦθος καί τή θεολογική κατάρτισι τοῦ ἐπισκόπου Μελετίου.

Ὅλοι συμφωνοῦν, ὅτι εἶναι διάκονος τοῦ Εὐαγγελίου τοῦ Χριστοῦ, μέ συνέπεια ζωῆς καί καρπούς πνευματικούς.

Μπορεῖ ὁ πατήρ Σαράντης νά διαφωνῆ μέ ποιμαντικές ἐνέρ­γειες τοῦ σοφοῦ Μητροπολίτου. Γιατί ὅμως νά μήν ἐκφράζη τή διαφωνία του μέ βάσι τήν Ἀγία Γραφή καί τούς ἱερούς Κανόνες;

Ἡ λατρεία μας ὁπωσδήποτε εἶναι ὑπέροχη, ὄχι ὅμως καί … θεόπνευστη! Ὁ π. Σαράντης γράφει σχετικά: «Μιά λατρεία θεό­πνευστη… εἶναι ὁ φραγμός διά τοῦ ὁποίου περιφράττει ὁ Χριστός τήν Ἐκκλησία Του».

Φρονοῦμε, ὅτι τό κείμενο τοῦ π. Σαράντη στή «Θεοδρομία» δημιουργεῖ ἐκκλησιολογικά προβλήματα. Τό νά θέτη ἕνας πρεσβύ­τερος ὑπό ἀμφισβήτησι τήν ἐγκυρότητα τῶν μυστηρίων, πού τελεῖ ἕνας κανονικός ἐπίσκοπος, καί μάλιστα τοῦ ἤθους καί τῆς ἁγιότητας τοῦ Μητροπολίτου Νικοπόλεως π. Μελετίου, αὐτό ἀποτελεῖ ἐκκλησιαστικό παράπτωμα καί βλασφημία τοῦ Ἁγίου Πνεύματος.

Φτάνουμε στό σημεῖο νά λέμε γιά Ἐπίσκοπο, ὅτι λατρεύει τόν Ἀντίχριστο κι ὅτι τά μυστήριά του εἶναι ἄκυρα;
από το περιοδικό ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΒΑΠΤΙΣΤΗΣ, τεῦχος Ἀπριλίου 2010, σελίδα 61

Ἀνοικτή ἐπιστολή πρός τόν πανοσιολογιώτατον Ἀρχιμανδρίτην π. Δανιήλ Ἀεράκη.

Ἐξ αἰτίας τοῦ ἄρθρου μου πού δημοσιεύθηκε στό περιοδικό Θεοδρομία - Ὀκτώβριος Δεκέμβριος 2009 – μέ τίτλο «Η ΑΝΟΜΙΑ ΤΩΝ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΩΝ ΜΕΤΑΦΡΑΣΕΩΝ ΚΑΙ Η ΔΙΑΣΤΡΟΦΗ ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΟΥ ΘΕΙΑΣ ΛΑΤΡΕΙΑΣ», ἦρθε στό φῶς τῆς δημοσιότητος κριτική Σας, δημοσιευμένη στό περιοδικό ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΒΑΠΤΙΣΤΗΣ, τεῦχος Ἀπριλίου 2010, σελίδα 61.

Στό πρῶτο μέρος τῆς κριτικῆς Σας μέ μαῦρα (Bold) γράμματα, ἐπαναλαμβάνετε χτυπητές ἐκφράσεις τοῦ ἄρθρου, πού χαρακτηρίζουν τό πρωτοφανές, ἄηθες καί ἀντιπατερικό πνεῦμα τῶν μεταγλωττίσεων τοῦ Σεβασμιωτάτου Μελετίου, Μητροπολίτου Νικοπόλεως καί Πρεβέζης, πού ἐπιχειρεῖ κατά τῆς Ὀρθοδόξου πλουσίας θεοπνεύστου λατρείας μας.

Ἀσφαλῶς καί δέν διεκδικοῦμε τό παπικό ἀλάθητο. Ὅμως ὅλες αὐτές οἱ φράσεις μας καί οἱ αὐστηροί χαρακτηρισμοί τοῦ ἀποδομητικοῦ κατά τῆς λατρείας μας ἔργου τοῦ Σεβασμιωτάτου Μελετίου, εἶναι ἀποτέλεσμα ἔκπληξης καί ἀπορίας.

Γιατί θά πρέπει νά θεωρεῖται ἀπηρχαιωμένη ἡ τόσο ζωντανή καί ρέουσα λατρεία μας, τήν ὁποία ἐκτιμοῦν καί θαυμάζουν ἀκόμα καί ἑτερόδοξοι ἤ ἀκόμα καί ἀλλόδοξοι, ὅταν κάπου τήν ἀνακα­λύπτουν;

Ὡς γνωστό, οἱ Δυτικοί, ἰδιαίτερα οἱ παπικοί, μετά τήν Β΄ Βατικάνειο Σύνοδο ψαλίδισαν καί «ἐκσυγχρόνισαν» τή λατρεία τους μέ σκοπό νά γίνει πιό προσιτή στό νεωτερικό ἤ πιό σύγχρονα μετανεωτερικό ἄνθρωπο. Κόμπλεξ ἐκσυγχρονιστικό πού ὄχι μόνο δέν ἔφερε πλήθη νέων στήν Ἐκκλησία, ἀλλά καί κόστισε τήν ἀπομά­κρυνση τῶν νέων ἤ καί τῶν μεγαλυτέρων συντηρη­τικῶν. Καρδινάλιοι καλοπροαίρετοι ὁμολογοῦν σήμερα, ὅτι ἡ ἐκσυγχρονι­στική τους βατικάνεια λατρευτική μεταρρύθμιση ἀπέτυχε.

Ἔχοντες συνολική εἰκόνα τῶν μεταγλωττίσεων τοῦ Σεβ. Μελετίου καί τῶν διαφόρων παρεμβάσεων

στή θεόπνευστη λατρεία μας, καί πάλι διερωτώμεθα, ἄν εἶναι ἔγκυρα αὐτά τά λατρευτικά κατασκευάσματα πού τελοῦνται ἤ πάσχει ἡ ἐγκυρότητά τους.

Βέβαια δέν κρύβει τήν ἀπαρέσκειά του ὁ Σεβ. Μελέτιος γιά τά δημιουργήματα τῶν ἁγίων Πατέρων καί τῶν ἁγίων Ὑμνογράφων -ἐμεῖς τά ὀνομάζουμε θεόπνευστα ἀριστουργήματα - ὅπως τοῦ ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Θεολόγου καί τοῦ ἁγίου Ἰωάννου Δαμασκηνοῦ. Ἐξηγεῖ μάλιστα ὅτι οἱ ἅγιοι αὐτοί ἔγραψαν στόν ἀρχαῖο Ἑλληνικό λόγο γιά νά τή «σπάσουν» στούς αἱρετικούς, πού γιά νά δείξουν τούς πολύξερους πιέστηκαν νά ἐπιδείξουν τίς γνώσεις τους στήν ἀρχαία Ἑλληνική. Παραθέτουμε στόν ἀναγνώστη τό τμῆμα τοῦ δημοσιεύματος τοῦ Σεβ. Μητροπολίτου Νικοπόλεως στό περιοδικό «Σύναξη» γιά νά διαπιστωθεῖ ἀπό τόν ἀναγνώστη, ὅτι ὁ Σεβασμιώτατος ἔχει ἀνώτερη ἔγνοια γιά τή σωτηρία τῶν πιστῶν ἀπό τούς ἁγίους τῆς Ἐκκλησίας μας.

«Ὑπῆρξα ἱεροκήρυκας 55 ὁλόκληρα χρόνια τώρα. Καί σάν ἱερέας, κήρυκας τοῦ λόγου τοῦ Θεοῦ, προτιμῶ κάθε φορά νά ἐκβαρβαρώνομαι ἐγώ, παρά νά γίνομαι γιά τόν ἀκούοντα ἀλλογενής καί βάρβαρος. Προτιμῶ νά ἀκολουθῶ τόν ἀντίθετο δρόμο ἀπό τόν ἅγιο Γρηγόριο τόν Θεολόγο καί τόν ἅγιο Ἰωάννη τό Δαμασκηνό!

Ἐκεῖνοι λόγιοι κολοσσοί, γιά ἕνα πεῖσμα, νά δείξουν στούς εἰδωλολάτρες λογίους καί σέ κάποιους νοσηρά ἑλληνολάτρες βυζαντινούς, ὅτι ξέρουν καί αὐτοί ἑλληνικά, ἔφτιαξαν τά περίφημα ἀρχαιοελληνικοῦ τύπου ποιήματα καί ἄσματά τους. Ποῖος ἀπό τό ἐκκλησιαστικό κοινό μπόρεσε χωρίς λεξικά καί ἰδιαίτερες σπουδές νά καταλάβει ἀπό αὐτά κάτι;». (Ἀπό τό δημοσίευμα στό περιοδικό Σύναξη, τ. 112, σελ. 101). Χρειάζεται ἐδῶ νά γίνει κάποιος χαρακτηρισμός ἐκ μέρους μας τοῦ Σεβασμιωτάτου πού ὁ ἴδιος θεωρεῖ τόν ἑαυτό του ἀνώτερο ἀπό τούς Ἁγίους; Πάντως ἐδῶ ὁ Σεβασμιώτατος ἀναφέρεται στό κήρυγμα καί ὄχι στή γλώσσα τῆς θείας Λατρείας. Οὐδείς τῶν συγχρόνων ἱεροκηρύκων μιλάει στήν ἀρχαία Ἑλληνική ἤ στήν καθαρεύουσα.

Μποροῦμε νά συμφωνήσουμε μέ τήν ἀήθη, ἀντιπαραδοσιακή τακτική τοῦ Σεβασμιωτάτου; Μποροῦμε νά μένουμε ἀπαθεῖς μπροστά σέ τέτοια ρήγματα πού δημιουργοῦνται στό πανακήρατο Σῶμα τῆς θείας Λατρείας;

Οἱ πνευματικοί πατέρες, παρά τούς πόδας τῶν ὁποίων ἐμαθητεύσαμε, δέν εἶχαν τέτοια νοοτροπία ἀκυρώσεως οὐδενός τῶν ἐγνωσμένων μεγάλων Ἁγίων Πατέρων διδασκάλων καί ὑμνο­γράφων, γιαυτό ξαφνιαζόμαστε καί ἀποροῦμε. Πῶς εἶναι δυνατόν νά μήν «ἑπώμεθα τοῖς Ἁγίοις Πατράσι»;

Ὁ π. Πορφύριος, ὁ π. Ἰάκωβος, ὁ π. Παΐσιος δέ διανοήθηκαν ποτέ μιά τέτοια τομή στή θεία Λατρεία. Δέν τόλμησαν νά ἀγγίξουν παρεμβατικά τή θεία λατρεία μας. Ἴσως, ἐπειδή ἦταν ἀμόρφωτοι; Ἴσως, ἐπειδή δέν εἶχαν διδακτορικά; Ἦταν ἁπλοῖ σ’ ὅλο τόν ψυχισμό τους, σ’ ὅλη τή σκέψη καί νοοτροπία τους καί σ’ ὅλη τή ζωή τους. Δέν εἶχε μολυνθεῖ ὁ ἡγεμών νοῦς τους ἀπό τήν οἴηση τοῦ μορφωμένου, πεφυσιωμένου ἐν τῇ γνώσει ἀνθρώπου.

Ἀλλά καί σέ περιόδους δύσκολες γιά τό ἔθνος μας, ὅπως π.χ. κατά τήν Τουρκοκρατία, οἱ σεμνοί καί ἅγιοι πνευματικοί Πατέρες τοῦ γένους μας, διαποτισμένοι καί πεπληρωμένοι ἀπό τίς ἐν Χριστῷ λατρευτικές ἐμπειρίες δέν διανοήθηκαν νά ἀλλάξουν ἰῶτα ἕν ἤ μία κεραία ἀπό τήν τέλεια λατρεία μας, πού κατά τόν Ἅγιο Διονύσιο τόν Ἀρεοπαγίτη, ἀποτελεῖ εἰκόνα τῆς οὐρανίου θείας Λατρείας, τελουμένης ἐν τῇ θριαμβευούσῃ Ἐκκλησίᾳ. Τή θεανθρώπινη ἁγιοπνευματική ἐμπειρία τοῦ ὡς ἄνω Πατρός εἶχαν σέ τέλεια πληρότητα οἱ δύο μεγάλοι συγγραφεῖς πατέρες, ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος καί ὁ οὐρανοφάντωρ Μέγας Βασίλειος καθώς καί τό σύνολο τῶν ἁγίων τῆς Ἐκκλησίας μας (consensus patrum). Τοιουτοτρόπως στρατευομένη Ἐκκλησία καί θριαμβεύουσα μυστι­κῶς, χαρισματικῶς καί θαυματουργικῶς ἀλληλοπερι­χωροῦ­νται κατά τήν τέλεση τῆς αὐτῆς, μιᾶς Λατρείας τῆς Ἐκκλησίας μας.

Ἡ περίπτωση τοῦ Σεβ. Μελετίου παρασύρει καί πλειάδα κληρικῶν τῆς μητροπόλεώς Του γιά εὐνοήτους λόγους, ἐπίσης καί ἐλαχίστους κληρικούς κοντινῶν του μητροπόλεων. Κληρικοί μέ κοσμική νοοτροπία, μέ ἐκσυγχρονιστικά ἐλατήρια μεταγλωττίζουν ἤ παρεμβαίνουν αὐθαίρετα μέ καλή ἴσως ποιμαντική πρόθεση ἤ, φεῦ, καί μέ αὐτόνομα ἐγωκεντρικά (μή ἐκκλησιαστικά) ἐλατήρια. Τό ἀποτέλεσμα τῶν μεταγλωττίσεων εἶναι τά ξύλινα ἄχαρα κατασκευάσματα.

Πρό ἑνός ἔτους περίπου ἔλαβα προσκλητήριο γιά τό Γάμο ἑνός ζεύγους, τέκνων πολύ φίλου καί ἀγαπητοῦ ἐν Χριστῷ ἀδελφοῦ κληρικοῦ καί πανεπιστημιακοῦ διδασκάλου. Τόσο τό ζεῦγος τῶν μελλονύμφων ὅσο καί οἱ γονεῖς, καθώς ἐπίσης καί ἅπαντες οἱ προσκεκλημένοι ἀνῆκαν στούς χριστιανούς μέ πανεπιστημιακή μόρφωση. Ὡστόσο ὁ ὑπεύθυνος τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Πρεβέζης - ἀσθενοῦντος τοῦ Σεβασμιωτάτου – εἶχε τήν ἐπιμονή νά τελέσει τό μυστήριο τοῦ Γάμου καί τῆς συνημμένης θείας Λειτουργίας στή Δημοτική γλῶσσα. Προσωπικά εἶχα ἐξηγήσει ὅτι, ἄν τελεσθεῖ τό μυστήριο στή δημοτική, θά φύγω. Προτίμησα νά μή συμμετάσχω καθόλου γιά νά μή προσβάλω τούς μελλονύμφους καί τούς γονεῖς. Ἄλλος φίλος ἱερέας μέ πολλαπλῆ πανεπιστημιακή παιδεία παρέστη στή μισή διαδικασία. Δέν ἄντεξε τήν ξεραΐλα τῆς δημοτικῆς καί τῆς παραποίησης καί ἔφυγε ἀγανακτισμένος ἀπό τή βάναυση καταστροφή τῆς μοναδικῆς σέ ἀξία λατρείας μας, χωρίς νά ὑπάρχει κανένας ποιμαντικός λόγος.

Δυό τρεῖς ἄλλοι φίλοι λαϊκοί μοῦ ἀνέφεραν, ὅτι κατά τήν περίοδο τῶν διακοπῶν τους παρευρέθηκαν στήν ὡς ἄνω ἱερά Μητρόπολη Πρεβέζης, σέ ἐξόδια ἱερά Ἀκολουθία καί δέν καταλάβαιναν τί γινόταν, τί λεγόταν, τί ἐτελεῖτο λειτουργικά. Νόμιζαν πώς κατά λάθος βρέθηκαν σέ συνάθροιση Ἰεχωβάδων ἤ Προτεσταντῶν. Ἡ λύπη τους γι’ αὐτή τήν κατάντια τῆς θείας λατρείας μας ἦταν ἀπερίγραπτη.

Εἶναι πρόφαση ὅτι οἱ πιστοί δέν καταλαβαίνουν τή γλῶσσα καί γιαυτό εἰσάγονται οἱ μεταφράσεις. Δυστυχῶς ἔχουν φθάσει στό σημεῖο οἱ κληρικοί τοῦ Σεβασμιωτάτου νά διαβάζουν τίς εὐχές τοῦ Μεγάλου Ἁγιασμοῦ, στίς ἕξι Ἰανουαρίου, κατά τή Δεσποτική ἑορτή τῆς Βαπτίσεως τοῦ Κυρίου μας Ἰησοῦ Χριστοῦ, στή δημοτική. Οἱ εὐχές ἀποτελοῦν ἀριστουργήματα τοῦ Σωφρονίου Πατριάρχου Ἱεροσολύμων, μοναδικά σέ πλούσια ἄκτιστη Χάρη, μνημεῖα ἀσυναγώνιστα ζωντανοῦ ρέοντος ἀρχαιοελληνικοῦ λόγου, γεμάτα ἀπό τή θεολο­γία, ἀνθρωπολογία, ἐκκλησιολογία, κοσμολογία, φιλανθρωπία καί φιλοθεΐα τῆς Ἐκκλησίας μας. Στό κείμενο πού δημοσιεύσαμε στή Θεοδρομία παραθέτουμε ἐνδεικτικά, ἐπίμαχα ἀποσπάσματα τῶν ἐξαιρετικῶν εὐχῶν τοῦ ἁγίου Σωφρονίου, παράλληλα τοποθετημένα τό ἀρχαῖο κείμενο καί ἡ μετάφραση, γιά νά διαπιστώσει ἄμεσα ὁ ἀναγνώστης τόν εὐτελισμό καί τή διαστροφή, ἤ μᾶλλον καταστροφή τοῦ θεοπνεύστου κειμένου τῆς μεγάλης ἑορτῆς τῶν Θεοφανείων.

Κάθε χρόνο τελοῦμε τήν Ἱερά Ἀκολουθία τοῦ Μεγάλου Ἁγιασμοῦ καί διαβάζουμε τίς Εὐχές φυσικά στό πρωτότυπο ἀρχαῖο κείμενο, σέ μιά λιμνούλα, ἑκατό μέτρα μακρύτερα ἀπό τό Ναό τῆς ἐνορίας μας. Συγκεντρώνονται περίπου δύο χιλιάδες πιστοί μέ τά μικρά παιδάκια τους μέσα στό καταχείμωνο καί παρακολουθοῦν μέ ὑποδειγματική προσοχή καί κοσμιότητα. Πῶς μποροῦν καί πα­ρακολουθοῦν τό ἀρχαῖο κείμενο; Τί τούς σαγηνεύει; Προφανῶς ἡ ἄκτιστη θεία Χάρις καί ἡ ἀπίστευτη ὀμορφιά τοῦ σπανίου σέ ἀξία ἕλληνος πάμπλουτου λόγου τοῦ Σωφρονίου Πατριάρχου Ἱεροσο­λύ­μων, ἐγνωσμένου γιά τή μόρφωση, ἁγιότητα, ποιμαντική ἐντι­μό­τητα, ἀπαλλαγμένου ἀπό κάθε μεταπτωτική ἐνδοκοσμική σκοπιμότητα ἁγίου Ἀνδρός. Τόσο χαμηλοῦ μορφωτικοῦ ἐπιπέδου θεω­ροῦ­νται οἱ Πρεβεζιάνοι πού δέν τούς ἀξίζει νά ἀκοῦνε τά ἴδια θεόπνευστα ἀριστουργήματα;

Τρεῖς ἔγκριτοι ἐπώνυμοι Ἁγιορεῖτες ἱερομόναχοι πατέρες:

α. Ἱερομόναχος Γρηγόριος, γέροντας Ἱεροῦ Κελλίου Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Θεολόγου Καρυῶν,

β. Ἱερομόναχος Ἀρσένιος, γέροντας Ἱεροῦ Κελλίου Γεννεσίου τῆς Θεοτόκου «Παναγούδας»,

γ. Ἱερομόναχος Εὐθύμιος, γέροντας Ἱερᾶς Καλύβης Ἀναστάσεως τοῦ Κυρίου Καψάλας,

μετά τῶν συνοδειῶν τους καταθέτουν γραπτῶς στό περιοδικό «Παρακαταθήκη» 70^ο τεῦχος τήν κρυστάλλινη ἄποψή τους γιά τό θέμα τῶν μεταγλωττίσεων τῶν λειτουργικῶν κειμένων. Μέ ἐπικεφαλίδα «Περί μεταφράσεων τῶν λειτουργικῶν κειμένων» δηλώνουν τήν ἀντίθεσή τους στίς μεταφράσεις-μεταγλωττίσεις πού γίνονται αὐθαίρετα σέ κάποια Ἱερά Μητρόπολη τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος. Ἡ ἐμπειρία τους προκύπτει ἀπό τήν ἐπαφή τους καί ἀπό τίς ἱερές ἐξομολογήσεις πολλῶν προσκυνητῶν στό Περιβόλι τῆς Παναγίας. Ἰδιαίτερα τονίζουν ὅτι δέν φταίει τό ἀρχαιοπρεπές γλωσσικό ἰδίωμα γιά τή συμμετοχή στή θεία Λατρεία, ὅσο ἡ συχνότητα, ἡ ἐπαφή καί ἡ ἐξοικείωση μέ τό λειτουργικό χῶρο καί χρόνο.

Εἶναι πολύ ἐνδιαφέρον καί ἄξιο μεγίστης ἀπορίας ταυτο­χρόνως, πῶς ἡ Ἱερά Μονή Προφήτου Ἠλιοῦ Πρεβέζης ἐξέδωκε βιβλίο τοῦ μακαριστοῦ πλέον Ἐπισκόπου Σηλυβρίας Αἰμιλιανοῦ Τιμιάδου, μέ τίτλο «Ἡ θεία εὐχαριστία στή ζωή τῆς ἐνορίας». Σέ δύο ἤ τρεῖς σελίδες ὁ ὡς ἄνω Ἐπίσκοπος ἐπιχειρηματολογεῖ λεπτο­μερῶς, γιά τό ὅτι δέν ἐπιτρέπονται γιά πολλούς λόγους οἱ μεταφράσεις τῶν Λειτουργικῶν κειμένων. Ἐνδεικτικά παραθέτουμε μικρό ἀπόσπα­σμα ἀπό τό ἀναφερόμενο βιβλίο:

«Ἄς μή παραξενευθοῦν μερικοί ἐάν συγκαταλέγουμε καί τήν γλῶσσα τήν λειτουργική στήν κατηγορία τοῦ μυστηρίου. Τό μυστήριο τῆς γλώσσας ἀποκτᾶ σπουδαιότητα ὅταν σκεφθοῦμε, ὅτι ἡ Ἐκκλησία ἀποκτᾶ τήν αὐτοσυνειδησία της ἀπό τόν Λόγο. Ὅταν ὁ Λόγος σάρξ ἐγένετο. Στή συνέχεια, ἐμπιστεύεται σ’ αὐτήν τήν Ἐκκλησία του νά διακηρύξει αὐτόν τόν Λόγο στά πέρατα τῆς οἰκουμένης. Ἑπομένως ἡ λειτουργική γλῶσσα δέν εἶναι ἕνα ἀπό τά πρακτικά δευτερευούσης σημασίας θέματα, ὅπως τῆς καθημερινῆς ἐπικοινωνίας μεταξύ τῶν ἀνθρώπων. Οὔτε μᾶς ἐπιτρέπεται μέ προχειρότητα νά συζητοῦμε γιά ἀλλαγές λειτουργικῆς γλώσσας, ἁπλοποίηση, ἐκσυγχρονισμό της» (σελ. 391).

Ἄς σημειώσουμε καί τοῦτο πού ἴσως δέν εἶναι γνωστό στούς πολλούς. Τά λαϊκότροπα ὑπάρχοντα Συναξάρια ὁ ἅγιος Συμεών ὁ Μεταφραστής, κατά τό τέλος τοῦ δεκάτου καί ἀρχές τοῦ ἑνδεκάτου αἰώνα τά μετέφερε σέ ἀρχαιοπρεπέστερη γλῶσσα καί τά παρέδωσε στήν Ἐκκλησία, ὥστε νά ἐνταχθοῦν στήν ἴδια γλωσσική ἐκφορά τῶν Μηναίων, καί νά ἀποτελέσουν σπουδαῖο λειτουργικό πλοῦτο μαζί μέ τή λοιπή θεία Λατρεία.

Ὑπάρχει καί πιό σοβαρό θέμα μέ τό Σεβασμιώτατο Ἅγιο Πρεβέζης. Ὄχι μόνο ἐχειροτόνησε εἰς πρεσβύτερον τόν πολιό αἰδεσιμολογιώτατο π. Κωνσταντῖνο Μπέη, ἀλλά καί εὐνοεῖ τήν αὐθαιρεσία καί τήν ἀταξία στό ὑπ’ αὐτοῦ τοῦ ἰδίου διαμορφούμενο «τυπικό» τῆς θείας Λειτουργίας. Βάρβαρη καί ξύλινη ἡ λειτουργία αὐτή, τῆς νέας Ἐποχῆς, ξενίζει, σκανδαλίζει, μπερδεύει καί εὐτελίζει ὅ,τι ἱερότερο, ὅ,τι πιό κορυφαῖο στήν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία μας, τή θεία Λειτουργία, μέ τήν ὁποία ἔχουν τραφεῖ γενιές καί γενιές πιστῶν εἴκοσι αἰώνων.

Στήν κριτική Σας, π. Δανιήλ, κάνετε μιά εὐθεῖα τοποθέτηση. Μόνο ἡ Ἁγία Γραφή, λέτε, εἶναι θεόπνευστη. Ἡ θεία Λειτουργία τοῦ ἱεροῦ Χρυσοστόμου καί τοῦ Μ. Βασιλείου δέν εἶναι θεόπνευστες; Ἡ θεία Λατρεία πού προηγεῖται καί προετοιμάζει τό πλήρωμα τῶν πιστῶν πρός τή μετοχή τοῦ Σώματος καί τοῦ Αἵματος τοῦ Κυρίου δέν εἶναι θεόπνευστη; Χιλιάδες ἤ μᾶλλον ἑκατομμύρια πιστοί ἀνά τούς αἰῶνες τράφηκαν, ἀναπτύχθηκαν καί ἔζησαν τήν ἐν Χριστῷ πνευματική ζωή μέσα στή στρατευομένη μας Ἐκκλησία. Κατευοδώθηκαν πρός τή θριαμβεύουσα μέ αὐτή τή θεόπνευστη λατρεία πού ὁριοθετεῖται ἀνάμεσα στή θεόπνευστη Παλαιά Διαθήκη καί στή θεόπνευστη Καινή. Ὅλο αὐτό τό Σῶμα τῆς Ἐκκλησίας ἔκανε λάθος; Παραπλανήθηκε πού τήν ἐχρησιμοποίησε ὡς ἱερό ὄχημα γιά νά φθάσουν οἱ πιστοί στήν ἐν Χριστῷ θέωση;

Μήπως πρέπει νά ἐπιμείνουμε ἐρωτῶντες; Σέ κάθε ἱερά Ἀκολουθία μόνο τό Εὐαγγελικό Κείμενο εἶναι θεόπνευστο, ἐνῷ τά πρότερα ἀλλά καί τά ὕστερα τροπάρια εἶναι ἐλλειμματικά ὡς πρός τή θεοπνευστία τους; Οἱ στίχοι τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης ἤ οἱ ἱεροί Ψαλμοί της μήπως καί αὐτοί παρουσιάζουν κάποια ἐλλείμματα θεοπνευστίας, ἐπειδή ἐγκατασπείρονται μέσα σ’ ὅλο τό λατρευτικό Σῶμα τῆς κάθε ἱερᾶς Ἀκολουθίας; Ἔτσι δέν ἐξομοιωνόμαστε μέ τούς προτεστάντες πού δέχονται τή θεοπνευστία μόνο τῆς Ἁγίας Γραφῆς, ἐνῷ δέν δέχονται τή θεοπνευστία τῶν ἄλλων προσευχῶν; Δέν δέχονται τήν ἁγιότητα τῶν Ἁγίων οὔτε τή θεομητορικότητα τῆς Παναγίας μας. Τή θεωροῦν μόνο μιά πάρα πολύ καλή γυναίκα.

Ἐπίσης, π. Δανιήλ, μοῦ προσάπτετε μομφή στήν ὁμαδική συνυπογραφή ἄλλων δώδεκα κληρικῶν πού συμφωνοῦν μέ τά γραφόμενά μου. Οἱ συνυπογράφοντες αὐτοπροαιρέτως θέλησαν νά συνυπογράψουν, γιατί καί αὐτοί, ὅπως καί πολλοί ἄλλοι ἀντιδροῦν στήν ἀποδόμηση τῆς Λατρείας μας. Ἄλλωστε τά κείμενα πού συνήθως συνυπογράφουν καί ἄλλοι πατέρες, ἀποτελοῦν προϊόντα συνεργασίας. Προσφέρουν τήν ἐπιστημονική, θεολογική, ποιμαντική καί ἱερατική ἐμπειρία τους ἀπό τήν διακονία στόν ἀπέραντο χῶρο τῶν ἐνοριῶν τους. Θά μποροῦσα νά προτείνω προσωπικά νά συνυπογράψουν καί νά ὑποστηρίξουν τίς θέσεις τοῦ ἄρθρου πολλοί περισσότεροι κληρικοί πού πέρασαν ἀπό τή Ριζάρειο Ἐκκλησιαστική Σχολή ἤ ἄλλοι πού εἶναι πνευματικά τέκνα μου. Δέ συνηθίζω νά πιέζω ἤ νά ἐκβιάζω νά ὑπογράψουν σέ λευκή ἤ σέ γραμμένη κόλλα γιά δημιουργία ἐντυπώσεων.

Ἐνδεικτική συμφωνία καί προσφορά δηλώνουν οἱ ὑπογρα­φές καί ἄλλων κληρικῶν καί ὄχι ὁμαδοποίηση. Αὐτό τό ἀποδει­κνύ­ουν καί προγενέστερες ἔγγραφες διαφωνίες, ἤ τοποθετήσεις σέ διάφορα ἐκκλησιαστικά θέματα.

Ὁμολογῶ ὅτι ποτέ δέν θά ἤθελα νά ἀντιλογήσω στό Σεβασμιώτατο Ἅγιο Πρεβέζης, τοῦ ὁποίου τό ἦθος καί οἱ καρποί, ὅπως διατείνεσθε, πανοσιολογιώτατε, εἶναι ἐγνωσμένοι. Οὔτε βέβαια καί μπορεῖ νά γίνει σύγκριση μέ περιπτώσεις ρόζ σκανδάλων.

Πράγματι π. Δανιήλ, δέν ἀσχολήθηκα ποτέ μέ ρόζ σκάνδαλα, Ἐπισκόπων ἤ κληρικῶν. Φρονῶ ὅτι μόνο ἡ τακτική ἐκκλησιαστική δικαιοσύνη ἤ ἡ κοσμική δικαιοσύνη μπορεῖ θεσμικά νά ἀσχοληθεῖ καί χρησιμοποιώντας τά ἔννομα κριτήριά της νά ἀθωώσει, ἤ νά καταδικάσει χαμηλόβαθμους ἤ ὑψηλοῦ βαθμοῦ κληρικούς.

Θά ἤθελα νά τελειώσω παραθέτοντας ἕνα ἀπόσπασμα ἀπό τήν ὁμιλία τοῦ αἰδεσιμολογιωτάτου πρωτοπρεσβυτέρου Θεοδώρου Ζήση: Νεοβαρλααμισμός ἡ «Λειτουργική Ἀναγέννηση», μέ τό περιεχόμενο τῆς ὁποίας συμφωνοῦμε ἀπόλυτα καί γιαυτό εἶναι τοῖς πᾶσι γνωστό, ὅτι ἀντιπαρατεθήκαμε μέ σθένος στή Λειτουργική Ἀνανέωση τοῦ προηγουμένου διοικητικοῦ ἐκκλησιαστικοῦ καθε­στῶτος. Συγκεκριμένα γράφει ὁ π. Θεόδωρος:

«Γιά νά γίνουμε ὅμως πιό πρακτικοί καί συγκεκριμένοι· ποιές εἶναι οἱ λειτουργικές ἀλλαγές πού προτείνονται ἀπό τούς ἀνανεωτές καί ἐκσυγχρονιστές; Θά ἀναφερθοῦμε στά σημαντικώτερα καί πάλιν ζητήματα, λεπτομερῆ ἀνάλυση τῶν ὁποίων εὑρίσκει κανείς στό μνημονευθέν μνημειῶδες τεῦχος τῆς «Θεοδρομίας» πού καταλαμβάνει τετρακόσιες πενήντα σελίδες (450). Προτείνονται λοιπόν ἡ ἐγκατάλειψη τοῦ χρησιμοποιούμενου σήμερα μοναστικοῦ τυπικοῦ καί ἡ υἱοθέτηση τοῦ ἐγκαταλειφθέντος ἀσματικοῦ τυπ­ι­κοῦ, ἡ συντόμευση τοῦ χρόνου τῶν ἀκολουθιῶν πού θεωροῦνται μακρές καί κουραστικές, ἡ μεταφορά τοῦ χρόνου ἐνάρξεώς τους ἀργότερα, ὥστε νά ξεκουράζονται τό πρωί οἱ πιστοί πού θέλουν νά τίς παρακολουθήσουν, ἡ προτίμηση ὄχι ἀργῶν ἀλλά σύντομων βυζαντινῶν μελῶν, ἡ τέλεση δεύτερης λειτουργίας τήν ἴδια ἡμέρα ἀπό τόν ἴδιο ἱερέα, ἡ μετάφραση τῶν λειτουργικῶν κειμένων, ὥστε νά γίνονται κατανοητά ἀπό τό λαό, ἡ ἐκφώνηση τῶν εὐχῶν καί ὄχι ἡ μυστική ἀνάγνωσή τους, ἡ συμψαλμωδία τοῦ ἐκκλησιάσματος, ἡ κατάργηση τῶν ὑψηλῶν τέμπλων, ἡ συμμετοχή γυναικῶν στούς χορούς τῶν ἱεροψαλτῶν, ἡ χρήση μουσικῶν ὀργάνων μέσα στίς ἐκκλησίες, ἡ τετράφωνη ἀπόδοση τῶν ἐκκλησιαστικῶν ὕμνων, ἡ σύνταξη νέων ἀκολουθιῶν γιά τόν ἀρραβώνα καί τό γάμο, ὡς καί νέων εὐχῶν γιά τίς γυναῖκες μετά τόν τοκετό κατά τή διάρκεια τῆς λοχείας, ἡ μόνιμη στροφή τοῦ ἱερέως πρός τόν λαό κατά τήν διάρκεια τῆς Θείας Λειτουργίας, ἡ κήδευση τῶν ἀβαπτίστων νηπίων καί τῶν αὐτοκτο­νού­ντων, ἡ κατάργηση τοῦ ράσου, ἡ ἔμμεση ὑποκατάσταση τοῦ μυστηρίου τῆς μετανοίας καί ἐξομολογήσεως ἀπό ψυχιάτρους καί ψυχολόγους καί πολλά ἄλλα».

Τά παραπάνω χαρακτηρίζονται ἀπό τόν π. Θεόδωρο ὡς σύνδρομο νεοβαρλααμικό, τό ὁποῖο ὀδηγεῖ στήν παραποίηση τῆς Ὀρθοδόξου Λατρείας καί στόν εὐκολότερο συσχηματισμό της μέ τή λατρεία τῆς Νέας Ἐποχῆς.

Πανοσιολογιώτατε πάτερ Δανιήλ, βάζω ὅσες μετάνοιες χρειάζονται καί σέ Σᾶς καί στόν Ἅγιο Πρεβέζης καθώς ἐπίσης καί στόν π. Κωνσταντῖνο Μπέη. Χίλια, χίλια συγγνώμη. Εἰλικρινά δέν διακατέχομαι ἀπό κάτι ἀπέναντί Σας. Ἡ διαφορά μας δέν εἶναι σέ προσωπικό ἐπίπεδο. Πιστεύω ὅμως ὅτι ἡ Νέα Ἐποχή, ἡ πανίσχυρη αἵρεση τοῦ Διαβόλου δέ ζητάει νά κλείσουν οἱ Ἐκκλησίες, ὅπως ζητοῦσαν παλαιά τά ὁλοκληρωτικά καθεστῶτα, ἀλλά νά ἀλλο­τριω­θεῖ ἡ μοναδικότητα τῆς ὀρθοδόξου πίστεώς μας καί ἡ τέλεια Ὀρθόδοξη Λατρεία μας. Ἡ ἀλλοίωση τῆς θείας Λατρείας εὐνοεῖ τήν ἀλλοτρίωση τοῦ Τριαδολογικοῦ καί Χριστολογικοῦ δόγματος, καί τῆς ἐν γένει ὀρθοδόξου ἐκκλησιολογίας μέ συνέπεια τήν ἐνσωμάτω­σή μας στήν πανθρησκεία μέσα στό συναρμολογούμενο κράτος τοῦ Ἀντιχρίστου.

Ἀρχιμ. Σαράντης Σαράντος

ἐφημέριος τοῦ Ἱ. Ν. Κοιμήσεως Θεοτόκου Ἀμαρουσίου.­


από τα blog Oρθόδοξη πίστη και Αναβάσεις

Read more: http://iereasanatolikisekklisias.blogspot.com/2010/04/blog-post_5415.html#ixzz3MXsKzzeD

Π. Άγγελος Αγγελακόπουλος: Κυριακή των Προπατόρων

 

ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΩΝ ΑΓΙΩΝ ΠΡΟΠΑΤΟΡΩΝ

 

Ἐν Πειραιεῖ  13-12-2014 πρωτοπρεσβ. π. Ἄγγελος Ἀγγελακόπουλος ἐφημ Ἱ. Ν. Ἁγίας Παρασκευῆς Νέας Καλλιπόλεως Πειραιῶς

 

Σήμερα, ἀδελφοί μου, δύο Κυριακές πρίν ἀπό τήν κατά σάρκα Γέννηση τοῦ Κυρίου καί Θεοῦ καί Σωτῆρος ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ, ἡ Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία μας ἑορτάζει τούς ἁγίους Προπάτορες, γι’αὐτό καί ἡ σημερινή Κυριακή ὀνομάζεται Κυριακή τῶν Ἁγίων Προπατόρων.

Ποιοί εἶναι οἱ ἅγιοι Προπάτορες; Εἶναι ὅλοι οἱ Πατριάρχες, Κριτές, Προφῆτες καί Δίκαιοι τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης. Δηλ. οἱ πρωτόπλαστοι Ἀδάμ και Εὔα, ὁ Ἐνώχ, ὁ Νῶε, ὁ Μελχισεδέκ, οἱ δώδεκα Πατριάρχες καί κυρίως ὁ Ἀβραάμ, ὁ Ἰσαάκ καί ὁ Ἰακώβ, οἱ προφῆτες Μωϋσῆς, Ἀαρών, Ἰησοῦς τοῦ Ναυῆ, Σαμουήλ, Δαυίδ, Ἠσαΐας, Ἱερεμίας, Ἱεζεκιήλ, Δανιήλ καί οἱ τρεῖς Παῖδες, Ἠλίας, Ἐλισαῖος, Ζαχαρίας καί τέλος ὁ Βαπτιστής Ἰωάννης ὁ Πρόδρομος.

Εἶναι γνωστό ὅτι ἀπό τόν Ἀβραάμ γεννήθηκε ὁ Ἰσαάκ, ἀπό τόν Ἰσαάκ γεννήθηκε ὁ Ἰακώβ καί ἀπό τόν Ἰακώβ γεννήθηκε ὁ Ἰούδας, ἀπό τήν φυλή τοῦ ὁποίου γεννήθηκε ὁ Χριστός καί οἱ ὑπόλοιποι ἀδελφοί του Πατριάρχες. Γι’αὐτό, λοιπόν, οἱ θεοφόροι πατέρες μας καί διδάσκαλοι ἐπιτελοῦν σήμερα τήν μνήμη τοῦ θείου Ἀβραάμ, ἐπειδή ὑπῆρξε προπάτωρ τοῦ Χριστοῦ. Αὐτή τή μνήμη μᾶς παρέδωσαν νά ἐπιτελοῦμε κι ἐμεῖς, ὄχι μακρυά καί σέ διάστημα πολλῶν ἡμερῶν, ἀλλά κοντά στήν κατά σάρκα Γέννηση τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ. Αὐτό τό ἔκαναν ὄχι ἁπλῶς καί ὡς ἔτυχε, ἀλλά κατά θεία ἔμπνευση τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Ἐπειδή ὁ Ὑπεράγαθος καί φιλάνθρωπος Υἱός τοῦ Θεοῦ καταδέχθηκε νά κάνει τόν Πατριάρχη Ἀβραάμ καί τούς ἀπογόνους του προπάτορές Του, κατά τό ἀνθρώπινο, γι’αὐτό οἱ θειότατοι πατέρες ἔκριναν δίκαιο νά ἑορτάζουμε τήν μνήμη τοῦ Πατριάρχου Ἀβραάμ καί τῶν ὑπολοίπων, ὡς προπατόρων, ὄχι πολύ μακρυά ἀπό τήν κατά σάρκα Γέννηση τοῦ Κυρίου[1].

Ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς, στήν ὁμιλία του στήν σημερινή Κυριακή τῶν ἁγίων Προπατόρων[2], ἐπισημαίνει : «Ὅταν ὁ μονογενής Υἱός τοῦ Θεοῦ σαρκώθηκε γιά χάρη μας ἀπό τήν Παρθένο, μέ τήν ἐν σαρκί πολιτεία Του, τελειοποίησε τόν νόμο, ὁ ὁποῖος εἶχε δοθεῖ μέσω τοῦ προφήτου Μωϋσέως[3]. Τόν ὁλοκλήρωσε, δίνοντας τοό νόμο τῆς χάριτος, καί μεταποίησε ἔτσι τόν παλαιό ἐκεῖνο νόμο στή δική μας Ἐκκλησία. Τότε ἐκβλήθηκε τό γένος τῶν Ἑβραίων ἀπό τήν ἱερά Ἐκκλησία καί ἀντί αὐτῶν εἰσαχθήκαμε ἐμεῖς, οἱ ὁποῖοι ἔχουμε ἐκλεγεῖ ἀπό τά ἔθνη. Μᾶς συνένωσε ὁ Κύριος μέ τόν Ἑαυτό Του καί μέ τόν Πατέρα. Μᾶς παραλαμβάνει δηλ. ὡς γνησίους υἱούς καί ἀδελφούς, ἀκόμη δέ - ὤ τῆς ἀνεκφράστου φιλανθρωπίας! – καί γονεῖς δικούς του. Πράγματι, λέει «ὁ ποιῶν τό θέλημα τοῦ Πατρός μου τοῦ ἐν οὐρανοῖς, οὖτος καί ἀδελφός μου καί ἀδελφή μου καί μήτηρ ἐστι»[4].

Συνεχίζει ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς τήν ὁμιλία του, λέγοντας : «Σήμερα, ὅμως, ἑορτάζουμε στήν Ἐκκλησία τούς προπάτορες, οἱ περισσότεροι ἀπό τούς ὁποίους ἀνῆκαν στό γένος τῶν Ἑβραίων. Γιά ποιό λόγο; Γιά νά μάθουν ὅλοι ὅτι οἱ Ἰουδαῖοι δέν ἀποκηρύχθηκαν καί οἱ ἐθνικοί δέν υἱοθετήθηκαν ἀδίκως οὔτε παραλόγως οὔτε ἀναξίως ἀπό τόν Θεό, ὁ Ὁποῖος πραγματοποιεῖ αὐτά καί τά ρυθμίζει. Ἀλλά, ὅπως ἀκριβῶς ἀπό τούς προσκεκλημένους ἐθνικούς συγκαταλέγονται στούς συγγενεῖς τοῦ Θεοῦ μόνο ὅσοι ὑπακούουν, ἔτσι καί τό γένος τοῦ Ἰσραήλ καί ὅλοι ὅσοι προῆλθαν ἀπό τόν Ἀδάμ μέχρι αὐτή τήν γενεά εἶναι πλῆθος πολύ, ἀληθεῖς ὅμως Ἰσραηλῖτες εἶναι ὅσοι ἀπ’αὐτούς ἔζησαν σύμφωνα μέ τό θέλημα τοῦ Θεοῦ. Αὐτοί μόνο εἶναι ἀληθινοί πατέρες καί προπάτορες, πρῶτον μέν ἐκείνης, πού γέννησε παρθενικῶς κατά σάρκα τόν Θεό τῶν ὅλων, τόν Χριστό, δηλ. τῆς Θεοτόκου, δεύτερον δέ μέσω Αὐτοῦ (τοῦ Χριστοῦ) καί δικοί μας πατέρες καί προπάτορες. Αὐτοί οἱ πατέρες καί προπάτορες δέν ἐξεβλήθησαν βεβαίως ἀπό τήν Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ, ἀφοῦ ἑορτάζονται σήμερα ἐπισήμως ἀπο’μᾶς, θεωρούμενοι ὡς μέρος τοῦ πληρώματος τῶν Ἁγίων. Τήν περιτομή καρδίας ἐν πνεύματι[5] τήν ἔχουν ὅλοι ὅσοι εὐηρέστησαν τόν Θεό καί μ’αὐτήν ἔχουν γίνει ὅλοι ἕνα, παλαιοί καί νέοι, καί οἱ πρίν τόν νόμο καί οἱ μέσα στόν νόμο καί ὅσοι μετά τόν νόμο πολιτεύθηκαν θεαρέστως μέ τό Εὐαγγέλιο τῆς Χάριτος. Ὥστε, ἄν δεῖ κανείς μέ σύνεση τήν οἰκονομία τοῦ Θεοῦ γιά τό ἀνθρώπινο γένος, θά τήν βρεῖ σύμφωνη καί συνεπῆ μέ τόν ἑαυτό της. Ὅπως δηλ. λαμβάνουν τήν χριστιανική ὀνομασία μόνο οἱ ἐπίλεκτοι ἀπό τούς ἐθνικούς, οἱ δέ ἄχρηστοι ἐκβάλλονται, ἔτσι καί στήν περίπτωση ἐκείνων τῶν ἀρχαίων καί τοῦ μετά ἀπό αὐτούς γένους τῶν Ἰουδαίων, προσλαμβάνονται μόνο ὅσοι ἔχουν ἐκλεγεῖ καί μετονομασθεῖ, ἐνῶ καί σ’ἐκείνους τό ἀχρεῖο πλῆθος ἐκβάλλεται. Ἔτσι, λοιπόν, καί σ’ἐμᾶς πάλι δέν ὑπολογίζονται στό γένος τοῦ Χριστοῦ ὅλοι ὅσοι ὀνομάζονται χριστιανοί, ὅπως ἀκριβῶς ἔγινε μέ τούς Ἰσραηλῖτες, ἀλλά ἐκεῖνοι, οἱ ὁποῖοι ζοῦν σύμφωνα μέ τό θέλημα τοῦ Χριστοῦ καί τηροῦν τίς ἐντολές Του καί ἀναπληροῦν τίς παραλείψεις τους μέ τήν μετάνοια».

Καί καταλήγει τήν ὁμιλία του ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς, ρωτῶντας : «Ποιοί εἶναι, λοιπόν, οἱ υἱοί τῆς Βασιλείας, πού ἐκβάλλονται στό σκότος; Εἶναι ἐκεῖνοι, πού ἔχουν μέν τήν ὁμολογία τῆς πίστεως, μέ τά ἔργα ὅμως ἀρνοῦνται τόν Θεό καί εἶναι βδελυκτοί ὡς ἀπειθεῖς καί ἀδόκιμοι γιά κάθε ἀγαθό ἔργο. Ποιοί εἶναι αὐτοί, πού ἀπολαμβάνουν μαζί μέ τόν Ἀβραάμ, τόν Ἰσαάκ καί τόν Ἰακώβ τό Δεῖπνο τῆς Βασιλείας τῶν Οὐρανῶν; Ὅσοι ἀκολουθοῦν μέ πίστη εἰλικρινῆ τόν νόμο καί τή διδασκαλία τοῦ Πνεύματος καί ἀποδεικνύουν τήν πίστη μέ τά ἔργα τους»[6].    

Μέ ἀφορμή τήν ἀναφορά μας στούς ἁγίους Προπάτορες τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης, ἄς μᾶς ἐπιτρέψει ἡ ἀγάπη σας νά ἀναφερθοῦμε σέ μία ἀπό τίς πολλές μομφές τῶν νεοειδωλολατρῶν κατά τῶν Χριστιανῶν.

Αὐτή ἡ κατηγορία, πού προσάπτουν οἱ νεοπαγανιστές στόν Ὀρθόδοξο Χριστιανισμό, εἶναι ὅτι «οἱ ρίζες τῆς Πίστεώς μας, καί συγκεκριμένα ἡ Παλαιά Διαθήκη, εἶναι δῆθεν ἁπλῶς Ἑβραϊκή Ἱστορία, καί συνεπώς ἑβραϊκή ὑπόθεση, πού δέν ἀφορᾶ ἐμᾶς τούς Ἕλληνες». Θεωροῦν ὅτι ὁ Χριστιανισμός εἶναι «ἑβραϊκή αἵρεση». Οὐσιαστικά ἀπορρίπτουν τήν Παλαιά Διαθήκη ὡς δῆθεν «ἑβραϊκή μυθολογία» καί ἐπιτίθενται ἐμπαθῶς κατά τῆς Καινῆς Διαθήκης καί τῶν ἁγίων Πατέρων τῆς Ἐκκλησίας.

Κατ’ἀρχήν πρέπει νά δηλώσουμε τό προφανές, ὅτι δηλ. οἱ Χριστιανοί δέν εἴμαστε ρατσιστές καί γι’αὐτό οὔτε ἀντισημιτιστές. Ὁ Ἕβραϊκός λαός εἶναι ἀνθρωπίνως συμπαθῆς σ’ἐμᾶς, ὅπως ὅλοι οἱ λαοί τοῦ κόσμου, καί μάλιστα ἐπειδή μᾶς πρόσφερε τόσους Πατριάρχες, Δικαίους καί Προφῆτες τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης, ὅπως καί τούς Ἁγίους Ἀποστόλους καί τούς πρώτους Χριστιανούς στήν  ἐποχή τῆς Καινῆς Διαθήκης, μέ κορωνίδα βέβαια τήν Πανάχραντο Κυρία Θεοτόκο καί πάν’ἀπ’ὅλα τόν Θεάνθρωπο Κύριο καί Σωτῆρα Ἰησοῦ Χριστό.

Ὡστόσο, οἱ Χριστιανοί εἴμαστε ἀντισιωνιστές, δηλ. εἴμαστε κάθετα ἀντίθετοι πρός τόν φρικώδη διεθνῆ Σιωνισμό[7], ὁ ὁποῖος μετήλλαξε τόν θεϊσμό τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης καί τῶν Προφητῶν σέ αἴσχιστο Ἑωσφορισμό, μέ τήν διαμονική Καμπαλά καί τό χυδαῖο Ταλμούδ, τά ὁποῖα εἶναι ἔργα τῶν διαμονιώντων ραββίνων τοῦ ἐκπεσόντος Ἰουδαϊσμοῦ καί τῆς ἰδεοληψίας τους περί τῆς παγκοσμίου κυριαρχίας καί διακυβέρνησης, μέσω τοῦ ἀναμενομένου ἀκόμη ψευδομεσσία τους, δηλ. τοῦ Ἀντιχρίστου.

Ἡ πίστη μας δέν εἶναι ‘ἰουδαϊκή’. Ἀπό πολύ νωρίς στήν ἱστορία τῆς Ἐκκλησίας ἔγινε σαφές καί ρητῶς ἐκφράστηκε ἡ ξεκάθαρη τοποθέτηση τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων, ὅτι ἡ πίστη στόν Χριστό εἶναι διαφορετική ἀπό τόν Ἰουδαϊσμό, ἀφοῦ ὁ Κύριος μᾶς ἐξαγόρασε ἀπό τήν κατάρα τοῦ νόμου μέ τό Τίμιο Αἶμα Του. Εἶναι σαφεῖς οἱ ἀναφορές, πού γίνονται στίς Πράξεις τῶν Ἀποστόλων γιά τή ζωή τῶν νέων τότε Χριστιανῶν καί γιά τίς καταργήσεις παλαιῶν ἰουδαϊκῶν συνηθειῶν καί τυπικῶν.

Ἡ Παλαιά Διαθήκη εἶναι ἡ ἱερά βίβλος τῶν πρώτων Χριστιανῶν, ἰδίως πρίν ἡ Ἐκκλησία ἀποφανθεῖ γιά τόν Κανόνα τῶν βιβλίων τῆς Καινῆς Διαθήκης. Οἱ ἅγιοι Ἀπόστολοι καί οἱ πρῶτοι πιστοί στόν Χριστό δέν διανοήθηκαν κἄν νά τήν θεωρήσουν ‘ἰουδαϊκή’ ἤ ἁπλῶς ὡς μιά συλλογή τῆς Ἑβραϊκῆς Ἱστορίας, ἀλλ’ ἀντιθέτως ἀπό πολύ νωρίς τήν  ἔνιωθαν ὡς ‘Λόγον Θεοῦ’, τήν περιέβαλαν μέ πολύ σεβασμό καί κύρος καί τά ἀναγνώσματά της ἦταν καί εἶναι ἰδιαίτερα προσφιλῆ καί ἐνισχυτικά στόν πνευματικό ἀγώνα ὅλων τῶν Χριστιανῶν. Ἡ Παλαιά Διαθήκη, μέρος οὖσα τῆς Ἁγίας Γραφῆς, εἶναι καί αὐτή θεόπνευστος.

Ἡ Παλαιά Διαθήκη μᾶς μιλᾶ γιά τούς ἀνθρώπους τοῦ Θεοῦ, τούς Προπάτορες τοῦ Κυρίου, κατά τό ἀνθρώπινο,  πού ἑορτάζουμε σήμερα, φανερώνοντας ἔτσι τήν ἄρρηκτη συνέχειά της μέ τήν βίβλο τῆς ἐποχῆς τῆς Χάριτος. Ἡ Παλαιά Διαθήκη εἶναι ἡ βάση γιά τήν Καινή Διαθήκη. Εἶναι ἡ προετοιμασία γιά τήν ἔλευση τοῦ Θεανθρώπου Χριστοῦ. Εἶναι παιδαγωγός εἰς Χριστόν. Στήν Παλαιά Διαθήκη ἐνεργεῖ ὁ    ἴδιος ὁ Θεάνθρωπος Ἰησοῦς Χριστός, ἀλλά ὡς ἄσαρκος Λόγος, ἐνῶ στήν Καινή Διαθήκη ἐνεργεῖ ὡς  ἔνσαρκος Λόγος.

Εἶναι, ἐπίσης, πασίδηλος ὁ παγκόσμιος χαρακτήρας καί ἡ προοπτική της γιά την σωτηρία ὅλων τῶν ἀνθρώπων. Αὐτό φαίνεται ἐμφανέστατα στούς Προφῆτες τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης. Οἱ Προφῆτες προετοίμαζαν μέ τίς διδασκαλίες καί τίς προφητεῖες τους ὅλα τά ἔθνη γιά τήν παρουσία τοῦ Χριστοῦ, ὥστε ν’ ἀποκτήσουν γνώση καί εὐσέβεια τοῦ ἀληθινοῦ Θεοῦ, ὁ Ὁποῖος γνωριζόταν παλαιά μόνο ἀπό τούς Ἑβραίους.

Ὁ ἅγιος Θεός, «ὁ ἐτάζων καρδίας καί νεφρούς», δέν εἶναι προσωπολήπτης. Ἀγαπᾶ ἐξ ἴσου ὅλους τούς ἀνθρώπους καί ὅλους τούς λαούς. Ἀπευθύνει τά σωτήρια κελεύσματά Του σέ ὅλους ἀδιακρίτως καί εὐλογεῖ τούς «ἀγαθούς τῆ καρδία». Ἡ Παλαιά Διαθήκη εἶναι γεμάτη μέ σχετικά νοήματα, πού ἀναφέρονται στόν οἰκουμενικό καί παγκόσμιο αὐτόν χαρακτήρα τῆς μελλούσης σωτηρίας ὅλων τῶν λαῶν τῆς γῆς,  μέσω τῆς εὐσεβείας πρός τόν μόνο ἀληθή Θεό.

Οἱ Ἑβραῖοι, πού καυχώνταν ὅτι τάχα μόνο αὐτούς (ὡς ἔθνος καί φυλή) ἀπό τά ὑπόλοιπα ἔθνη προτίμησε ὁ Θεός καί ὅτι δῆθεν μόνο αὐτούς ἀξίωσε τῶν θείων ἐπαγγελιῶν Του, καταισχύνονται τώρα ἀπό τίς ἀποδείξεις τοῦ ἐναντίου, ἀφοῦ μαρτυρεῖται (ἀπό τούς ἴδιους μάλιστα τούς Προφῆτες τους), πώς δέν τούς δόθηκε τίποτε περισσότερο ἤ ἀνώτερο ἀπ'ὅ,τι σ’ὅλα τ’ ἄλλα ἔθνη. Μάλιστα προβλέποντας τά μέλλοντα, μιλοῦν οἱ ἅγιοι Προφῆτες ἐν Πνεύματι Ἁγίω γιά τήν ἀποστροφή τοῦ Θεοῦ πρός τούς ἀποστάτες Ἑβραίους, ὅπως ἐπίσης καί γιά την ἐκπλήρωση τῶν ἐπαγγελιῶν Του σ’ ὅλο τόν κόσμο, σ’ ὅλους τούς ἀνθρώπους, σ’ ὅλα τά ἔθνη, πού θά δεχθοῦν καί θά ἐγκολπωθοῦν τήν Ἀλήθειά Του.

Ὅσοι ἀποδεχόμαστε τήν Παλαιά Διαθήκη τοῦ Θεοῦ ἐν Χριστῶ (ὅπως κι ἐμεῖς οἱ Ἕλληνες Ὀρθόδοξοι Χριστιανοί) καθιστάμεθα πραγματικοί υἱοί τῶν Πατέρων καί Δικαίων καί τῶν Προφητῶν της καί γινόμαστε κληρονόμοι της καί οἱ ὑποθέσεις καί τά νοήματά της γίνονται κληρονομιά μας πρός Θεογνωσία καί σωτηρία.

Ἡ Πίστη μας δέν εἶναι «ἐκ τοῦ κόσμου τούτου». Ἡ εὐσέβειά μας δέν εἶναι ὑπόθεση τῶν Ἑβραίων (ἄλλωστε αὐτοί τήν καταφρόνησαν). Δέν εἶναι μόνο γι'αὐτό ἤ τό ἄλλο ἔθνος. Εἶναι πανανθρώπινη, ἀγκαλιάζει ὅλους τούς ἀνθρώπους, σώζει ὅλο τόν ἄνθρωπο καί κατέχει τήν πληρότητα καί ὁλότητα τῆς ἀληθείας.

Ἔτσι κι ἐμεῖς οἱ πρώην ἐθνικοί, εἰδωλολάτρες, Ἕλληνες δεχθήκαμε καί σεβόμαστε τήν Παλαιά Διαθήκη, διότι ἔχει ὡς σκοπό καί προοπτική της τήν πανανθρώπινη, τήν παγκόσμια σωτηρία. Μέ τήν ἀποδοχή, λοιπόν, τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης (ἔχοντάς την ὡς στερεά βάση), δέν ἀπορρίψαμε τόν Ναζωραῖο ἤ Γαλιλαίο (ὅπως εἰρωνικά ἤ ὑποτιμητικά Τόν ἀποκαλοῦν οἱ νεοειδωλολάτρες) Ἰησοῦ, τόν Θεάνθρωπο Κύριο, ἀλλά Τόν πιστέψαμε, Τόν ἀναγνωρίσαμε ὡς Κύριο καί ἀγαθό Δημιουργό τοῦ σύμπαντος[8].  

---

[1] ΟΣΙΟΣ ΝΙΚΟΔΗΜΟΣ ΑΓΙΟΡΕΙΤΗΣ, Συναξαριστής τῶν δώδεκα μηνῶν τοῦ ἐνιαυτοῦ, τ. Β΄ (Νοέμβριος-Δεκλεμβριος), ἐκδ. Ὀρθόδοξος Κυψέλη, Θεσ/κη 2003, σσ. 310.

[2] ΑΓΙΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ ΠΑΛΑΜΑΣ, ΕΠΕ¹¹ 376.

[3] Ματθ. 5, 17.

[4] Ματθ. 12, 50.

[5] Ρωμ. 2, 28-29.

[6] Πατερικόν Κυριακοδρόμιον, Ὁμιλίες τῶν Ἁγίων Πατέρων καί Μεγάλων Διδασκάλων τῆς Ἐκκλησίας σἐ ὅλες τίς Κυριακές τοῦ ἔτους, ἔκδ. Ἱερόν Κελλίον Ἁγίου Νικολάου Μπουραζέρη, Ἅγιον Ὄρος, Θεσ/κη 2003, σσ. 403-409.

[7] ΣΕΒ. ΜΗΤΡ. ΠΕΙΡΑΙΩΣ κ. ΣΕΡΑΦΕΙΜ, Ποιμαντορική ἐγκύκλιος ἐπί τῆ Κυριακῆ τῆς Ὀρθοδοξίας 2013, ΑΡΧΙΜ. ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ ΒΑΣΙΛΟΠΟΥΛΟΣ, Ὁ Οἱκουμενισμός χωρίς μάσκα, ἐκδ. Ὀρθόδοξος Τύπος, Ἀθήνα 1988, σσ. 43-45, 107-108, ΣΥΝΑΞΙΣ ΟΡΘΟΔΟΞΩΝ   ΚΛΗΡΙΚΩΝ ΚΑΙ ΜΟΝΑΧΩΝ, Διακήρυξις διά τήν Μασονίαν, http://www.impantokratoros.gr/67D9F5DF.el.aspx.

[8] ΙΕΡΟΜΟΝΑΧΟΣ ΦΙΛΟΘΕΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ,  Νεο-εἰδωλολατρικές περιπλανήσεις καί ἡ ἀληθής ἐμπειρία τῆς Ἐκκλησίας μας, ἐκδ. Ἱ. Μ. Ὁσίου Γρηγορίου, Άγιον Όρος 2002, σσ. 42-54.

«H βασιλεία των ουρανών βιάζεται»

Αγίου Νικολάου Aχρίδος, †1956

«H βασιλεία των ουρανών βιάζεται»
(Ματθ. 11, 12)

...O Κύριος απαιτεί από τους πιστούς Του να ασκήσουν κάθε δυνατή βία, να καταβάλουν κάθε κόπο, να εργάζονται έως ότου έχουν το φως, να προσεύχονται δίχως διακοπή, να απαιτούν, να ζητούν, να κρούουν, να νηστεύουν, να επιτελούν πολυάριθμα έργα ελεημοσύνης -όλα τούτα με σκοπό να τους ανοιχτεί η βασιλεία των ουρανών, δηλαδή η μεγάλη, φοβερή και ζωοποιός παρουσία του Θεού.

Αγρυπνείτε ουν εν παντί καιρώ δεόμενοι, λέει ο Κύριος, ίνα καταξιωθήτε εκφυγείν πάντα τα μέλλοντα γίνεσθαι και σταθήναι έμπροσθεν του υιού του ανθρώπου (Λκ. 21, 36).

Αγρυπνείτε επάνω στη καρδιά σας για να μην προσκολληθεί στη γη. Αγρυπνείτε επάνω στους λογισμούς σας για να μην σας απομακρύνουν από το Θεό. Αγρυπνείτε επάνω στα έργα σας για να διπλασιάσετε το τάλαντο σας και όχι να το ελαττώσετε και απολέσετε. Αγρυπνείτε επάνω στις ήμερες σας για να μην σας αιφνιδιάσει ο θάνατος και σας αρπάσει αμετανόητους, εν μέσω των αμαρτιών σας.
Τέτοια είναι η ορθόδοξη πίστη μας: εξ ολοκλήρου δημιουργική, καθολικά προσευχητική και νηπτική, με δάκρυα και βία. Καμία άλλη πίστη δεν προτείνει στους πιστούς της τόση βία για να καταξιωθούν να σταθούν ενώπιον του Υιού του Θεού. Όλη αυτή τη βία την έχει προτείνει σε ολόκληρο τον κόσμο και την ενετείλατο στους πιστούς Του ο Ίδιος ο Κύριος και Σωτήρας, ενώ η Εκκλησία διαρκώς την ανανεώνει επαναλαμβάνοντας την από αιώνα σε αιώνα, από γενεά σε γενεά, εξαίροντας στα μάτια των πιστών τον όλο και μεγαλύτερο αριθμό των ηρώων του πνεύματος οι όποιοι επλήρωσαν το νόμο και καταξιώθηκαν δόξης και δυνάμεως ανέκφραστης στον ουρανό μα και στη γη.

Από την άλλη πλευρά όμως, δεν πρέπει να απατώμαστε και να νομίζουμε πώς όλοι οι κόποι και η βία ενός άνθρωπου αποφέρουν από μόνα τους τη σωτηρία. Δεν πρέπει να νομίζουμε πώς ο άνθρωπος μόνο με την ατομική προσπάθεια και βία θα φτάσει στη παρουσία του Ζώντος Κυρίου. Αν ο Κύριος δεν το θελήσει, κανένας θνητός δεν μπορεί να σταθεί προ προσώπου Αυτού. Γιατί ο Ίδιος ο Κύριος ο όποιος έχει θεσπίσει όλα αυτά λέει σε άλλο σημείο: όταν ποιήσητε πάντα τα διαταχθέντα υμίν, λέγετε ότι δούλοι αχρείοι εσμέν, ότι ο οφείλομεν ποιήσαι πεποιήκαμεν (Λκ. 17, 10). Και πάλι σε άλλο σημείο: ουδείς δύναται ελθείν προς με, εάν μη ο πατήρ ο πέμψας με ελκύσει αυτόν (Ιω. 6, 44). Σε άλλο σημείο πάλι λέει: ότι χωρίς εμού ου δύνασθε ποιείν ουδέν (Ιω. 15, 5). O Απόστολος Παύλος, γράφοντας στην ίδια συνάφεια προς τους Εφεσίους λέει: χάριτι εστέ σεσωσμένοι (Έφ. 2, 5).

Τι μπορούμε να πούμε ύστερα απ' όλα τούτα; μήπως ότι όλοι οι κόποι μας για τη σωτηρία είναι μάταιοι; Μήπως να κατεβάσουμε τα χέρια και να περιμένουμε μέχρις ότου ο Κύριος φανερωθεί και μας τάξει κάτω από τη δύναμη Του και τη παρουσία Του; Μήπως δεν το φωνάζει και ο ίδιος ο προφήτης Ησαΐας ότι ως ράκος αποκαθημένης πάσα η δικαιοσύνη ημών (Ησ. 64, 6); να παραιτηθούμε λοιπόν από τις προσπάθειες και τους κόπους μας; Τότε όμως δεν θα μοιάσουμε με τον δούλο εκείνον ο οποίος παράχωσε στη γη το τάλαντο και άκουσε από τον κύριο του να τον αποκαλεί δούλο οκνηρό και πονηρό;

Οφείλουμε να νήφουμε και να εφαρμόζουμε τις εν¬τολές του Κυρίου οι οποίες είναι ξεκάθαρες σαν τον ήλιο. Θα πρέπει να καταβάλουμε όλη μας τη προσπάθεια αλλά είναι στην εξουσία του Θεού να ευλογήσει τον αγώνα μας και να μάς εισάγει στη παρουσία Του. Υπέροχα το έχει ερμηνεύσει αυτό ο Απόστολος Παύλος όταν λέει: εγώ εφύτευσα, Απολλώς επότισεν, αλλ' ο Θεός ηύξανεν. Ώστε, ούτε ο φυτεύων εστί τι ούτε ο ποτίζων άλλ' ο αυξάνων Θεός (Α' Κορ. 3, 6-7). Από το Θεό λοιπόν εξαρτώνται τα πάντα, από τη δύναμη του Θεού, τη σοφία και το έλεος Του. Σε μάς πάλι ανήκει το να φυτεύουμε και να ποτίζουμε και αυτό μας το καθήκον οφείλουμε να μην το αμελούμε γιατί κινδυνεύουμε να χαθούμε αιωνίως.a

Καθήκον του γεωργού είναι να οργώνει και να αρδεύει μα από τη δύναμη, τη σοφία και το έλεος του Θεού εξαρτάται το αν ο σπόρος θα βλαστήσει, θα μεγαλώσει και θα αποφέρει καρπό.

Καθήκον του επιστήμονος είναι να έρευνα και να αναζητά μα από τη δύναμη, τη σοφία και το έλεος του Θεού εξαρτάται το αν θα του αποκαλυφθεί η γνώση.

Καθήκον των γονέων είναι να φροντίζουν και ανατρέφουν τα τέκνα τους εν φόβω Θεού μα από τη δύναμη, τη σοφία και το έλεος του Θεού εξαρτάται το αν και μέχρι πότε θα ζήσουν τα παιδιά τους.

Καθήκον του ιερέα είναι να διδάσκει τους πιστούς, να τους ενημερώνει, να ελέγχει και διορθώνει μα από τη δύναμη, τη σοφία και το έλεος του Θεού εξαρτάται το αν ο κόπος του θα φέρει καρπούς.

Καθήκον όλων μας είναι να μοχθούμε και κοπιάζουμε για να γίνουμε άξιοι να παρασταθούμε ενώπιον του Υίού του Θεού μα από τη δύναμη, τη σοφία και το έλεος του Θεού εξαρτάται το αν θα μάς δεχτεί ο Κύριος.

Δεν πρέπει όμως πάλι να κοπιάζουμε δίχως ελπίδα στο έλεος του Θεού αλλά όλη η προσπάθεια μας να θερμαίνεται από την ελπίδα πώς ο Κύριος είναι δίπλα μας και θα μας δεχτεί στη παρουσία του προσώπου Του. Δεν υπάρχει βαθύτερη και πιο αστείρευτη πηγή από τη πηγή του ελέους του Θεού. Όταν ο άσωτος υίός μετενόησε ύστερα από τη θλιβερή πτώση του στο επίπεδο της ζωής των χοίρων, ο εύσπλαχνος πατέρας βγήκε σε συνάντηση του, τον αγκάλιασε και τον συγχώρησε γιατί ο Θεός βγαίνει ακούραστα προς συνάντηση των μετανοημένων παιδιών Του και απλώνει τα χέρια Του προς όλους εκείνους πού στρέφουν το πρόσωπο τους προς Εκείνον. Επέτασα τας χείρας μου όλην την ημέραν προς λαόν απειθούντα και αντιλέγοντα (Ησ. 65, 2), λέει ο Κύριος για τους Εβραίους. Όταν λοιπόν ο Κύριος απλώνει τα χέρια Του προς τους απειθείς, πόσο περισσότερο το κάνει προς τους υποτασσόμενους; Λέει ο υπάκουος προφήτης Δαυίδ: προωρώμην τον Κύριον ενώπιον μου διαπαντός, ότι εκ δεξιών μου εστίν ίνα μη σαλευθώ (Ψ. 15, 8-9). Στους ευπειθείς αγωνιστές για τη σωτηρία λοιπόν, δεν αρνείται ο Κύριος τη παρουσία Του.

Έτσι, ας μην θεωρούμε ανόητη αυτή τη προσπάθεια καθώς το νομίζουν οι άθεοι και οι απαισιόδοξοι αλλά κοπιάζοντας και μοχθώντας στο μέγιστο βαθμό, ας ελπίζουμε στο έλεος του Κυρίου και Θεού μας. "Ας προεκτείνουμε τους κόπους μας και ας μας φωτίζει σ' αυτό και το παράδειγμα εκείνων των τεσσάρων οι όποιοι σκαρφάλω¬σαν στη στέγη της οικίας και κατέβασαν τον πέμπτο και παράλυτο φίλο τους μπροστά στον Κύριο. "Αν το ένα πέμπτο της ψυχής μας είναι παραλελυμένο και σεσηπωμένο από την ασθένεια, ας σπεύσουμε αμέσως με τα υπόλοιπα τέσσερα μέρη προς τον Κύριο και ο Κύριος θα θεραπεύσει το ασθενές πού βρίσκεται μέσα μας.

Εάν μία από τις αισθήσεις μας προσβληθεί σε τούτο τον κόσμο και ασθενήσει, ας προστρέξουμε με τις άλλες αισθήσεις προς το Κύριο για να σπλαχνιστεί ο Κύριος την αρρωστημένη αίσθηση και να το θεραπεύσει. Όταν ασθενήσει ένα μέλος του σώματος, οι γιατροί συνιστούν συνδυασμένη φροντίδα, προφύλαξη και περιποίηση του υπολοίπου σώματος για να καταστεί το υγιές μέρος ακόμα πιο υγιές και ισχυρό, αποβαλόντας την αδυναμία από εκείνο πού είναι άρρωστο.

Έτσι γίνεται και με τη ψυχή μας. Αν ο νους μας έπεσε σε αμφιβολία, ας αγωνιστούμε γρήγορα με τη καρδιά και τη ψυχή μας να ενδυναμώσουμε τη πίστη μας και τον αρρωστημένο νου μας να τον ενισχύσουμε και να τον θεραπεύσουμε εν Κυρίω. Αν σφάλαμε με τη λησμοσύνη της προσευχής, ας σπεύσουμε με έργα ελεημοσύνης να επαναφέρουμε τη χαμένη διάθεση για ικεσία και το αντίστροφο.

O Κύριος θα επιβλέψει στη πίστη μας, στο κόπο και τη προσπάθεια και θα μας σπλαχνιστεί. Κατά το άπειρο έλεος Του θα μας εισάγει στη παρουσία Του η οποία είναι αθάνατη και ζωοποιός. Μέσα σ' αυτή τη παρουσία ζουν, ενισχύονται και αγάλονται οι πολυάριθμες αγγελικές δυνάμεις και οι στρατιές των Αγίων. Στον Κύριο και Σωτήρα μας Ιησού Χριστό ας ανήκει η δόξα και η ευχαριστία, μαζί με τον Πατέρα και το Πνεύμα το Άγιο - την ομοούσιο και αχώριστο Τριάδα, τώρα και πάντοτε σε όλους τους αιώνες. Αμήν.

(Μετάφρασις από τα σερβικά υπό Γεωργίου Κ.)

Περιοδικό "Ο Όσιος Φιλόθεος της Πάρου"

Kυριακή Γ΄Λουκά: Η ανάσταση του νέου στην Ναΐν

 

Στο αυριανό ευαγγέλιο υπάρχει μια δραματική σκηνή αναμέτρησης πού τα λέει όλα: Η πομπή του Χριστού μπαίνει πανηγυρικά στην πόλη, η νεκροπομπή βγαίνει με θρήνους από αυτήν . Η ζωή συναντιέται μετωπικά με τον θάνατο. Αυτή η στιγμή είναι από τις πιό δραματικές και εύγλωττες του ευαγγελίου. Είναι μια εικόνα τετ α τετ. Μια σιωπή πριν την καταιγίδα και την μάχη, πού προϊδεάζει την χαρά.Είναι μια εικόνα πού συμπυκνώνει την οικονομία. Ο Θεός εισέρχεται στον κόσμο των ανθρώπων, ο θάνατος εγκαταλείπει τον κόσμο τους.

Ούτε είναι φυσικός ο θάνατος , ούτε ο άνθρωπος πλάστηκε για να πεθάνει. Ποτέ δεν θα συμφιλιωθούμε με τον θάνατο, γιατί είναι έξω από μας. Ο πρώτος θάνατος είχε την υπαιτιότητα του στον ίδιο τον άνθρωπο. Ο Κάιν σκότωσε τον αδελφό του, ο οποίος αδελφός έγινε θνητός επειδή ο πατέρας του μνηστεύτηκε τον θάνατο με την αποστασία από τον Θεό.Λοιπόν κάθε θάνατος είναι παραλογισμός αφύσικος, πού θυμίζει στον άνθρωπο την αποστασία του και την αδυναμία του να ζήσει κατά χάριν αθάνατος και την ροπή του προς το κακό.Η Αποκάλυψη αναφέρεται στον θάνατο ως έσχατο ΕΧΘΡΟ του ανθρώπου. Πολλές φορές ο θάνατος αναφέρεται ως ανάσχεση της διαιώνισης της αμαρτίας και ανάπαυση. Και είναι. Γιατί ο άνθρωπος είναι αδύναμος και με ροπή προς την αυτοκαταστροφή. Μόνο έτσι μπορούμε να νοήσουμε τον θάνατο ώς δώρο και παραχώρηση του Θεού, αλλά ποτέ ως υπαιτιότητα Του.Μνήμη θανάτου δεν είναι θέλξη προς τον θάνατο, αλλά συναίσθηση πώς απόκειται τοις ανθρώποις άπαξ αποθανείν, μετά δε τούτο κρίσις.Αν ο θάνατος ήταν ευεργετικός δεν θα είχαμε θάνατο του Χριστού ούτε κάθοδο στον Άδη. Ο Χριστός είναι ο τελευταίος νεκρός. Ο θάνατος του Χριστού στον σταυρό είναι ο τελευταίος θάνατος.Μετά μπορούμε να μιλάμε για κοίμηση. Η κοίμηση προϋποθέτει εγρήγορση, κοινή ανάσταση. Αυτό είναι το ζητούμενο και αυτό μας απασχολεί ιδιαίτερα.Γιατί, η πίστη και η προσδοκία μας δεν είναι θανατοκεντρική, αλλά αναστάσιμη.

To αυριανό ευαγγέλιο είναι πολύ σκληρό για πολλούς γονείς πού έχασαν τα παιδιά τους και γενικότερα για όλους εμάς πού βιώνουμε το πένθος της απώλειας, δηλαδή για όλους ανεξαιρέτως. Τί το παραπάνω είχε αυτή η χήρα στην Ναΐν απ'όλες τις μητέρες πού θρηνούν τον χαμό των παιδιών τους; Τί το παραπάνω είχαν οι συγγενείς του Λαζάρου και ο Ιάειρος απ'όλους τους πενθούντες της γης; Τί το ιδιαίτερο είχαν αυτοί οι νεκροί πού ανέζησαν και δεν ανέζησαν όλοι οι άλλοι και μάλιστα οι προσφιλείς μας;

Ο Χριστός δεν ανέστησε τους παραπάνω για να ζήσουν αιώνια από κει και πέρα, για να ζήσουν σαν νεκροζώντανοι ή κατά χάριν αθάνατοι σε διαφορά από όλους τους άλλους ανθρώπους. Γιατί και ο νέος της Ναΐν και ο Λάζαρος και η κόρη του Ιάειρου σε κάποια συγκεκριμμένη στιγμή ξαναέζησαν τον θάνατο. Όλα αυτά έγιναν και συνέβησαν για να πιστοποιηθεί ζωντανά πώς ο Χριστός είναι η Ανάσταση και η Ζωή, ο Κύριος του Θανάτου και πώς η κοινή ανάσταση είναι τόσο ασφαλής και σίγουρη όσο η βιολογική ζωή και πώς ο θάνατος είναι μια πραγματικότητα πού θα καταργηθεί!

Το πένθος της απώλειας δεν πρέπει να καταλογίζεται με ηθικιστικό τρόπο ως αμαρτία. Πολλές φορές το βλέπουμε σαν αναισθησία ή μοιρολατρεία ή πώρωση ανωτερότητας σε χριστιανούς ανθρώπους και διακρίνουμε πώς ο αδιάκριτος ευσεβισμός μας καθιστά θηρία αναίσθητα.Από το ιδιο αίμα και το χώμα είμαστε με τον εκλιπόντα γι αυτό και επαναστατούμε και θλιβόμαστε.Αλλοίμονο σε αυτόν πού δεν δακρύζει. Η θεός ή δαίμονας είναι, δεν είναι κάτι το ανθρώπινο. Όμως η απελπισία είναι χειρότερη από τον ίδιο τον θάνατο. Είναι η εικόνα του νεκροζώντανου ανθρώπου. Όλα με μέτρο. Χρειάζεται μια συναίσθηση και μια προετοιμασία ανά πάσα στιγμή πού διαφεύγει στον άνθρωπο σχεδόν πάντα. Γιατί διψάμε για ζωή, διψάμε για να νικήσουμε την ζωή και όχι για να νικήσουμε τον θάνατο και την ιδέα του, ως κάποιο βαθμό πάντα.Όσο ο άνθρωπος είναι δεμένος με τον θάνατο, τόσο είναι εξαρτημένος και από την ζωή. Δεν λέω πώς αυτό δεν είναι ανθρώπινο ή ότι είναι μεμπτό. Λέω απλά πώς μας αποξενώνει από την ιδέα του θανάτου, ενώ είναι τόσο αφύσικος όσο και αναμενόμενος.

Στο ορθόδοξο ήθος μας, έχουμε ένα άλλο είδος πένθους, ο οποίο και με παράδοξο τρόπο μακαρίζεται. Ο Κύριος μακαρίζει τους πενθούντες γιατί θα παρηγορηθούν και αυτούς πού κλαίνε γιατί θα γελάσουν και αναφέρεται στο πένθος της διαρκούς, ζωντανής και εσωτερικής μετάνοιας για την αμαρτία την δική μας και την αμαρτία του κόσμου, πού ταπεινώνει και εξημερώνει τον άνθρωπο και τον καθιστά διαρκώς να έχει μνήμη Θεού και μνήμη θανάτου. Οι κατά Θεόν πενθούντες μπροστά στον άκαιρο θάνατο ενός παιδιού ή νέου ανθρώπου, συλλογίζονται και συναισθάνονται μια άλλη πραγματικότητα: Πώς όσο νεότερος ο εκλιπών, τόσο λιγότερη η διατριβή του με τα δεινά και τις αμαρτίες και τα πάθη του κόσμου. Τα πικρά δάκρυα χύνονται κυρίως για τον εαυτό και για τους άλλους, πού ενώ τους δίνεται καιρός, δηλαδή ευκαιρία στην ζωή παραμένουν αμετανόητοι και πωρωμένοι και δεν βάζουν αρχή σωτηρίας. Για αυτό και ο διαρκώς πενθών θρηνεί για τα ατιμασμένα γηρατειά, στα οποία η έξη και η συνήθεια παγίωσαν την αμαρτία περισσότερο και εντονότερα , παρά στην κοίμηση ενός νέου ανθρώπου.Δεν σώζεται αυτόματα ο ακαίρως αποθανών, αποδημεί όμως συνηθέστερα με ελαφρύτερο το φορτίο. Άλλωστε ο σοφός Σολομών μας παροτρύνει να ενθυμούμαστε τον Πλάστη μας, πριν έρθει η ημέρα η φοβερά της κατάπτωσης και της φυσικής αδυναμίας, όταν ο αγώνας δεν θα μπορεί πλέον να είναι τόσο έντονος και όπου η διάθεση ελαττούται και μειώνεται και όπου η συνήθεια βασιλεύει και κυριαρχεί. Και αυτός ο θάνατος πλακώνει και ψυχή και σώμα και νεκρώνει και την αντίδραση και την διάθεση και την απόφαση. Αυτός ο θάνατος θα πρέπει να μας προβληματίζει εντονότερα.

Read more: http://iereasanatolikisekklisias.blogspot.com/2014_10_01_archive.html#ixzz3JQYNxhvk

Κυριακη Ζακχαίου(ΙΕ Λουκά)-Η νοσταλγία για κάτι διαφορετικό (Αλεξ.Σμέμαν)

 

Η Όρθόδοξη Εκκλησία για να μας προετοιμάσει για τη Μεγάλη Τεσσαρακοστή,αρχίζει να μας αναγγέλλει τον ερχομό της έναν ολόκληρο μήνα πρίν αυτή αρχίσει. Πόσο δύσκολο είναι να καταλάβει ό άνθρωπος πώς πέρα από την αφοσίωση του στίς αναρίθμητες ασχολίες της ζωής, θα πρέπει να αφιερώσει επίσης φροντίδα για την ψυχή, για τον εσωτερικό του κόσμο.
 'Άν είμασταν λίγο πιο σοβαροί, θα βλέπαμε πόσο σημα­ντική, ουσιαστική καί θεμελιώδης είναι ή φροντίδα της ψυχής. Θα κατανοούσαμε τότε τον αργό καί μυ­στηριώδη ρυθμό της εκκλησιαστικής ζωής. Γνωρί­ζουμε φυσικά το νόημα πού έχει ή τροφή για τη ζωή μας. Μερικές τροφές είναι καλές καί θρεπτικές, άλ­λες είναι ανθυγιεινές• κάποιες είναι βαριές, πρέπει να προσέξουμε. Προσπαθούμε πολύ να εξασφαλί­σουμε πώς ή τροφή πού τρώμε είναι καλή για μας.
Καί είναι κάτι πολύ περισσότερο από ευσεβές ρητο­ρικό σχήμα όταν λέμε πώς καί ή ψυχή χρειάζεται να τραφεί, πώς "ουκ έπ'άρτω μόνω ζήσεται άνθρωπος" (Ματθ. 4,4).Όλοι μας ξέρουμε πώς χρειαζόμαστε χρόνο για διάβασμα, για στοχασμό, για συζήτηση,για διασκέδαση. Ακόμη κι αυτά όμως τα φροντίζου­με πολύ λίγο,τα προσέχουμε ελάχιστα, ακόμη καί από την άποψη της υγιεινής. Επιδιώκουμε το ελα­φρύ διάβασμα, τα πειράγματα αντί για τη συζήτηση, τη διασκέδαση αντί για την ψυχαγωγία.
 Δεν κατα­λαβαίνουμε πώς ή ψυχή παθαίνει δυσκοιλιότητα πολύ ευκολότερα άπ' ο,τι το πεπτικό μας σύστημα, καί πώς οι συνέπειες μιας δυσκοίλιας ψυχής είναι πολύ πιο επιβλαβείς. Τόσος χρόνος αφιερώνεται στα εξωτερικά πράγματα, καί πολύ λίγος στην εσω­τερική ζωή.Πλησιάζουμε όμως τώρα αυτή την εποχή του έτους πού ή Εκκλησία μας καλει να θυμηθούμε την ύπαρξη αυτού του εσωτερικού ανθρώπου καί να θορυβηθούμε από την αμνησία μας, από τον δίχως νόημα παραλογισμό μέσα στον όποιο βρισκόμαστε, από τη σπατάλη του πολύτιμου χρόνου πού μας έχει δοθεί τόσο φειδωλά, από την άγαρμπη καί μικροπρεπή σύγχυση μέσα στην οποία ζούμε.
Ή Σαρακοστή είναι καιρός μετανοίας, καί μετά­νοια είναι ή επανεξέταση, ή επανεκτίμηση, το να βα­θύνει κανείς καί να φέρει τα πάνω κάτω. Μετάνοια είναι το επώδυνο ξεσκεπασμα του παραμελημένου, ξεχασμένου, μολυσμένου "εσωτερικού" ανθρώπου.
   Ή πρώτη αναγγελία της σαρακοστής, ή πρώτη υ­πενθύμιση προέρχεται από μια μικρή ευαγγελική Ι­στορία για έναν εντελώς ασήμαντο άνθρωπο, "μι­κρόν τω δέμας",πού το επάγγελμα του φοροεισπράκτορα πού εξασκούσε, τον χαρακτήριζε, την ε­ποχή εκείνη καί σ'εκείνη την κοινωνία, ως πλεονέκτη, απάνθρωπο καί ανέντιμο.
Ό Ζακχαΐος ήθελε να δει τον Χριστό• το ήθελε τόσο πολύ, ώστε ή επιθυμία του τράβηξε την προσο­χή του Ιησού. Ή επιθυμία είναι ή αρχή του παντός. Όπως λέει το ευαγγέλιο, "οπού γαρ εστίν ό θησαυ­ρός υμών, εκεί εσται καί ή καρδία υμών" (Ματθ. 6,21).Τα πάντα στη ζωή μας αρχίζουν με κάποια επιθυμία, επειδή ό,τι επιθυμούμε είναι καί αυτό πού αγαπούμε, αυτό πού μας τραβάει από τα μέσα, αυτό στο όποιο παραδινόμαστε. Γνωρίζουμε πώς ό Ζακχαίος αγαπούσε το χρήμα, καί κατά τη δική του παραδοχή γνωρίζουμε πώς για να το αποκτήσει δεν είχε κανένα ενδοιασμό να κλέβει άλλους. Ό Ζακχαί­ος ήταν πλούσιος καί αγαπούσε τον πλούτο, αλλά μέσα του ανακάλυψε μία άλλη επιθυμία,ήθελε κάτι άλλο, καί αυτή ή επιθυμία έγινε κεντρική στιγμή της ζωής του.
Αυτή ή ευαγγελική ιστορία θέτει ένα ερώτημα στον καθένα μας: τί αγαπάμε, τί επιθυμούμε, -όχι φυσικά επιπόλαια, αλλά βαθιά.
Δεν υπάρχει κανέ­νας μυστηριώδης δάσκαλος πού να περπατά στην πόλη σας, πού να περιβάλλεται από το πλήθος. Εί­ναι όμως έτσι; Δεν υπάρχει κάποια μυστηριώδης κλήση πού περνά κάθε στιγμή από τη ζωή σας• καί κάπου στα βάθη της ψυχής σας, δεν αίσθάνεσθε κά­ποιες φορές μια νοσταλγία για κάτι το διαφορετικό άπ' αυτό πού γεμίζει τη ζωή σας από το πρωί μέχρι το βράδυ; Σταματήστε για μια στιγμή, προσέξτε, εισέλθετε στην καρδιά σας,αφουγκραστείτε το εσω­τερικό σας, καί θα βρείτε μέσα σας την ίδια ακριβώς παράξενη καί όμορφη επιθυμία.
Ό Ζακχαϊος ήρθε αντιμέτωπος χωρίς αυτό κανείς δεν μπορεί να ζή­σει,είναι κάτι όμως πού σχεδόν όλοι μας φοβούμα­στε καί το καταπιέζουμε με το θόρυβο καί τη μαται­ότητα όλων αυτών πού μας περιστοιχίζουν. "Ιδού εστηκα επί την θύραν καί κρούω" (Άποκ. 3,20). Άκούς το σιγανό κτύπημα;Αυτή είναι η πρώτη πρόσκληση της εκκλησίας,του Ευαγγελίου, καί του Χρίστου: επιθύμησε κάτι άλλο, πάρε μια βαθιά ανα­πνοή από κάτι άλλο,θυμήσου κάτι άλλο. Καί τη στιγμή ακριβώς πού σταματάμε για να ακούσουμε αυτή την κλήση είναι σαν ένα φρέσκο καί ευχάριστο αεράκι να φυσά στο μουχλιασμένο αέρα της άχαρης ζωής μας, καί αρχίζει έτσι ή αργή επιστροφή.
Επιθυμία. Ή ψυχή παίρνει μια βαθιά ανάσα. Ό­λα γίνονται -έχουν κιόλας γίνει- διαφορετικά, νέα, απεριόριστα σημαντικά. Ό ανθρωπάκος, με τα ματια του καρφωμένα στο χώμα πάνω σε γήινες επιθυ­μίες, τώρα παύει να είναι ανθρωπάκος καθώς αρχί­ζει ή νίκη μέσα του. Εδώ βρίσκεται ή αρχή, το πρώ­το βήμα από τα έξω προς τα μέσα, προς αύτη τη μυστηριώδη πατρίδα πού όλοι οι άνθρωποι, συχνά ασυνείδητα, νοσταλγούν καί επιθυμούν.

Αλεξ.Σμέμαν''Εορτολόγιο''εκδ.Ακρίτας/

Read more: http://iereasanatolikisekklisias.blogspot.com/2014_01_01_archive.html#ixzz3JQVlvbbX

Ερμηνεία του κατά Ματθ. (5, 17-19) από τον σεβ. μητροπ. Γόρτυνος κ. Ιερεμία

 

Θέματα της ανάρτησης: Καινή Διαθήκη, Το κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο, Ερμηνεία της Αγ. Γραφής, Ορθόδοξη ερμηνευτική

Ευχαριστούμε τον Σεβασμιώτατο για την ευγενική του προσφορά. Η σοφία του αποτελεί μεγάλο σχολείο για όλους εμάς που μελετούμε τα έργα του.

Στο προλογικό του σημερινού εξεταζομένου αγιογραφικού αποσπάσματος, αναφέρεται πως ο Ιησούς δεν ήρθε να καταργήσει τον Νόμο αλλά να τον ολοκληρώσει.

Του δίνει μια νέα μορφή με την διδασκαλία και την ζωή Του.

Η αγάπη είναι αυτή που συνοψίζει όλο τον Νόμο και είναι η νέα εντολή του Κυρίου.

Ο κόσμος παρέρχεται και μετασχηματίζεται, αλλάζει, αυτό όμως που θα μείνει αιώνια είναι και το πιο μικρό γράμμα, δηλαδη το ι από την διδασκαλία του Χριστού.

Και δεν μπαίνουν στη Βασιλεία των Ουρανών όχι μόνο αυτοί που παρακούουν, αλλά κυρίως αυτοί που περιφρονούν και αγνοούν ηθελημένα τις εντολές Του.

Η νέα διδασκαλία ανώτερη από την παλιά

α) Ο φόνος και η συμφιλίωση ( 5, 20-26)

Ακούγεται από τον Ιησού πως πρέπει να περισσεύει η αρετή μας από αυτή των Φαρισαίων και των Γραμματέων.

Ο Νόμος έλεγε " ού φονεύσεις". Αυτό όμως ήταν το αποτέλεσμα και όχι η αιτία του κακού. Ο Κύριος ήθελε να κόψει την ρίζα που ήταν ο θυμός και η οργή.

         

β) Η μοιχεία και το σκάνδαλο (5, 27-30)

Ο Χριστός εδώ απαγορεύει το ακόλαστο βλέμμα, δηλαδή να βλέπουμε κάποιο πρόσωπο με επιθυμία αμαρτίας.

Απαγορεύεται σε έναν άνδρα να βλέπει αμαρτωλά μια γυναίκα. Εδώ το καλό και το κακό εδρεύουν στα πιο ενδόμυχα του ανθρώπου, στην καρδιά και όχι στα όργανα του σώματος.

Αναφέρεται όμως και όταν τα μέλη του σώματος γίνονται όργανα της αμαρτίας.

γ) Το διαζύγιο

Στο Μωσαϊκό Νόμο επέτρεπε ο άνδρας που μισεί την γυναίκα του να την χωρίσει, για να αποτραπεί το χειρότερο που είναι ο φόνος.

Ο Ιησούς όμως εξηγεί πως ο άνδρας δεν πρέπει να μισεί τη γυναίκα του και να μη της δίνει διαζύγιο, παρά μόνο για λόγους πορνείας.

δ) Όρκος

Ο Παλαιός Νόμος εδώ συμπληρώνεται, πως δε χρειάζεται να ορκιζόμαστε για να:

1. Να λέμε την αλήθεια

2. και ό, τι λέγει το στόμα να το εννοεί και η καρδιά μας. Ο Κύριος απαγορεύει απολύτως τον όρκο.

         

ε) Η ανταπόδωση

Ο Παλαιός Νόμος συγκαταβαίνοντας επέτρεψε την εκδίκηση. Να κάνεις ό, τι κακό σου κάνανε.

Ο Ιησούς το απαγορεύει και ορίζει να δεχόμαστε τα κτυπήματα των άλλων.

Έτσι κόβονται ο εμπαθής θυμός, η εμπαθής σαρκική επιθυμία και η επιθυμία των χρημάτων.

στ) Η τελειότητα: η αγάπη στους εχθρούς

Οι μαθητές του Χριστού δεν πρέπει να ξεχωρίζουν τους φίλους από τους εχθρούς.

Όπως ο Θεός αδιάκριτα ρίχνει το φως του ήλιου προς όλους τους ανθρώπους έτσι πρέπει να προσευχόμαστε και να αγαπάμε όλους τους ανθρώπους.

Κατά της υποκρισίας και της κενοδοξίας ( 6, 1 - 180)

α) Ελεείτε εν κρυπτώ

Το Ευαγγέλιο της Κυριακής 19 Οκτωβρίου 2014 - Γ´ Λουκά Ζ' 11-16

  

Τῷ καιρῷ ἐκείνῳ, ἐπορεύετο ὁ ᾿Ιησοῦς εἰς πόλιν καλουμένην Ναΐν· καὶ συνεπορεύοντο αὐτῷ οἱ μαθηταὶ αὐτοῦ ἱκανοὶ καὶ ὄχλος πολύς. ῾Ως δὲ ἤγγισε τῇ πύλῃ τῆς πόλεως, καὶ ἰδοὺ ἐξεκομίζετο τεθνηκὼς υἱὸς μονογενὴς τῇ μητρὶ αὐτοῦ, καὶ αὕτη ἦν χήρα, καὶ ὄχλος τῆς πόλεως ἱκανὸς ἦν σὺν αὐτῇ. Καὶ ἰδὼν αὐτὴν ὁ Κύριος ἐσπλαγχνίσθη ἐπ᾿ αὐτῇ καὶ εἶπεν αὐτῇ· Μὴ κλαῖε· καὶ προσελθὼν ἥψατο τῆς σοροῦ, οἱ δὲ βαστάζοντες ἔστησαν, καὶ εἶπε· Νεανίσκε, σοὶ λέγω, ἐγέρθητι. Καὶ ἀνεκάθισεν ὁ νεκρὸς καὶ ἤρξατο λαλεῖν, καὶ ἔδωκεν αὐτὸν τῇ μητρὶ αὐτοῦ. ῎Ελαβε δὲ φόβος πάντας καὶ ἐδόξαζον τὸν Θεόν, λέγοντες ὅτι προφήτης μέγας ἐγήγερται ἐν ἡμῖν, καὶ ὅτι ἐπεσκέψατο ὁ Θεὸς τὸν λαὸν αὐτοῦ.

Απόδοση σε απλή γλώσσα
Εκεῖνο τὸν καιρό, πῆγε ὁ ᾿Ιησοῦς σὲ μιὰ πόλη ποὺ λεγόταν Ναΐν. Μαζί του ἦταν ἀρκετοὶ μαθητές του καὶ πολὺ πλῆθος. Τὴν ὥρα ποὺ πλησίαζαν στὴν πύλη τῆς πόλης, ἔβγαζαν ἕναν νεκρό, τὸν μονάκριβο γιὸ μιᾶς μάνας, ποὺ μάλιστα ἦταν χήρα. Κόσμος πολὺς ἀπὸ τὴν πόλη τὴ συνόδευε. ῞Οταν εἶδε τὴ χήρα ὁ Κύριος, τὴ σπλαχνίστηκε καὶ τῆς εἶπε· «Μὴν κλαῖς». ῎Επειτα προχώρησε, ἀκούμπησε τὴ σορό, καὶ ἀφοῦ στὸ μεταξὺ αὐτοὶ ποὺ βαστοῦσαν τὸ φέρετρο σταμάτησαν, εἶπε· «Νεαρέ, σὲ διατάζω νὰ σηκωθεῖς». ῾Ο νεκρὸς ἀνακάθισε κι ἄρχισε νὰ μιλάει. ῾Ο ᾿Ιησοῦς τότε τὸν παρέδωσε στὴ μητέρα του. ῞Ολους τοὺς κυρίεψε δέος καὶ δόξαζαν τὸν Θεό· «Μεγάλος προφήτης», ἔλεγαν, «ἐμφανίστηκε ἀνάμεσά μας!» καί· «῾Ο Θεὸς ἦρθε νὰ σώσει τὸν λαό του!»

Παρουσίαση του έργου “Συνοπτική ερμηνεία της Καινής Διαθήκης” σε ένα τόμο, Μητροπολίτου κ. Ιερεμία.

 

Παρουσίαση τοῦ ἔργου “Συνοπτικὴ ἑρμηνεία τῆς Καινῆς Διαθήκης” σὲ ἕνα τόμο, Μητροπολίτου κ. Ἱερεμία.

Ὁ Σεβασμιώτατος μητροπολίτης Γόρτυνος καὶ Μεγαλοπόλεως κ. Ἱερεμίας, πολιὸς πανεπιστημιακὸς δάσκαλος καὶ ἀνύστακτος ποιμὴν τῶν λογικῶν προβάτων τῆς ποίμνης τοῦ Χριστοῦ τῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας, προβαίνει στὴν ἔκδοση ἑνὸς σπουδαίου ἔργου. Ἀφουγκραζόμενος τὴν ἀνάγκη κατηχήσεως τοῦ ποιμνίου, ἀπαντάει στοὺς νεοεποχίτικους ἀκροβατισμοὺς τῶν μεταπατερικῶν, χωρὶς νὰ φείδεται κόπου.

Μὲ λεπτότητα καὶ πατρικὴ διάκριση μᾶς προσκαλεῖ σὲ ἕνα ἀσφαλὲς ταξίδι στοὺς κόλπους της Καινῆς Διαθήκης. Μὲ τὴ μεθοδικότητα, τὴ συγκρότηση καὶ τὸ κύρος ἑνὸς πανεπιστημιακοῦ δασκάλου, προσεγγίζει ἑρμηνευτικὰ καὶ περιεκτικὰ στηριζόμενος στοὺς ἀείμνηστους καθηγητὴ Π. Τρεμπέλα καὶ ὁμολογητὴ θεολόγο Ν. Σωτηρόπουλο.

“Τὰ βοηθήματα τοῦ ἔργου εἶναι διάφορα, κυρίως ὅμως χρησιμοποιῶ ὡς πηγὴ τὰ δύο γαλλικὰ ὑπομνήματα La Bible de Jerusalem (BJ), Traduction Oecumenique de la Bible (TOB) καὶ βεβαίως τὸ πελώριο ἔργο τοῦ καθηγητοῦ Παναγιώτου Τρεμπέλα καὶ τὸ τρίτομο ἑρμηνευτικὸ ἔργο ἐπὶ τῆς Καινῆς Διαθήκης τοῦ ἱεροκήρυκος Νικολάου Σωτηροπούλου.)”

Ἀποδυκνείει ἔμπρακτα, τὸ σεβασμὸ στοὺς Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας, μακριὰ ἀπὸ ἐπίπλαστες νεωτερικότητες καὶ κήβδηλες μεταπατερικότητες. Ἀπαντᾶ μὲ ἁπλότητα καὶ σταθερότητα στὰ κέντρα ποὺ ἔχουν ἀναλάβει σχεδὸν ἐργολαβικῶς τὴν παραγωγὴ νεοεποχίτικων συγγραμμάτων, μιλώντας ἄμεσα στὴν καρδιὰ τοῦ ποιμνίου.

Ἐμεῖς ὀφείλουμε νὰ ὑποδεχθοῦμε μὲ ἐνθουσιασμὸ τὸ ἔργο του ἀπὸ τὴν πρώιμη ἀκόμα διαδικτυακὴ του ἔκδοση, ἀλλὰ καὶ νὰ τὸ ἀγκαλιάσουμε ὅταν ἐκδοθεῖ.

Ἀνταποκρινόμενος στὶς ἀνάγκες τῆς ἐποχῆς, γιὰ ἐπανακατήχηση τοῦ λαοῦ τοῦ Θεοῦ, ἡ δομὴ καὶ ἡ μεθοδολογία τοῦ ἔργου, γίνεται χρηστικὴ καὶ εὐκολοδιάβαστη ἀπὸ ὅλους μας ἀκόμα καὶ σὲ νεαρότερες ἡλικίες.

Τιμᾶ τὴν Ἑλληνικὴ γλώσσα καὶ προκαλεῖ τὸ παρασαλευμένο ἐκπαιδευτικό μας σύστημα, νὰ υἱοθετήσει στὸ μέλλον τὸ ἔργο αὐτό, στὸ πρόγραμμα σπουδῶν του.  

Μᾶς ἐξηγεῖ τὴ δομὴ καὶ καθοδηγεῖ τὸν φιλότιμο ἀναγνώστη στὴν ψυχωφελῆ του ἀνάγνωση:

• κείμενο, χωρισμένο κατὰ περικοπᾶς,
• μετάφραση κάθε περικοπῆς,
• σύντομο προλογικὸ σημείωμα σ’ αὐτήν, ποῦ θὰ δίδει τὸ νόημά της,
• παράλληλα χωρία καί
• σύντομα ἑρμηνευτικὰ σχόλια, ἀφοῦ πρόκειται γιὰ συνοπτικὸ ἔργο.

Τὸ ἔργο θὰ δημοσιευθεῖ σὲ συνέχειες μέσω τοῦ διαδικτύου μὲ ἀναρτήσεις στὸ ἰστολόγιό μας. Ἐμεῖς μὲ τὴ σειρά μας σᾶς προσκαλοῦμε νὰ ἀντιμετωπίσετε τὴν προσφορὰ αὐτὴ τοῦ σεβασμιωτάτου, σὰν ἕνα δῶρο ἀπὸ τὸ Θεό, σὰν μία καλὴ συνήθεια-θεραπεία γιὰ τὴν ἠθικὴ κατάπτωση τῆς ἐποχῆς μας.

ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΤΗΣ ΚΑΙΝΗΣ ΔΙΑΘΗΚΗΣ ΣΕ ΕΝΑ ΤΟΜΟ

† Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ ΓΟΡΤΥΝΟΣ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΟΠΟΛΕΩΣ ΙΕΡΕΜΙΑΣ

IEΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ

ΓΟΡΤΥΝΟΣ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΟΠΟΛΕΩΣ

   ΔΗΜΗΤΣΑΝΑ-ΜΕΓΑΛΟΠΟΛΙΣ

Δημητσάνα - Μεγαλόπολη, Κυριακή 5 Οκτωβρίου 2014

(Ὁ ἑνιαῖος τόμος τῆς Καινῆς Διαθήκης, στόν ὁποῖο σκοπεύουμε, θά περιέχει κείμενο, χωρισμένο κατά περικοπάς, μετάφραση κάθε περικοπῆς, σύντομο προλογικό σημείωμα σ᾽ αὐτήν, πού θά δίδει τό νόημά της, παράλληλα χωρία καί σύντομα ἑρμηνευτικά σχόλια, ἀφοῦ πρόκειται γιά συνοπτικό ἔργο. Ἐδῶ, στίς ἑβδομαδιαῖες αὐτές ἀναρτήσεις, θά παρέχουμε μόνο τά σχόλια τοῦ ἔργου, γιά νά ἔχουμε τήν κριτική τῶν εἰδικῶν ἑρμηνευτῶν καθηγητῶν πρός διόρθωση τῶν ἐσφαλμένων. Τά σύντομα σχόλια ἀλληλοσυμπληρώνονται μέ παραπομπή καί σέ ἄλλα σχετικά σχόλια ἄλλων βιβλίων τῆς Ἁγίας Γραφῆς, διότι τό ἔργο ἐπεκτείνεται καί στήν Παλαιά Διαθήκη. Τά βοηθήματα τοῦ ἔργου εἶναι διάφορα, κυρίως ὅμως χρησιμοποιῶ ὡς πηγή τά δύο γαλλικά ὑπομνήματα La Bible de Jerusalem (BJ), Traduction Oecumenique de la Bible (TOB) καί βεβαίως τό πελώριο ἔργο τοῦ καθηγητοῦ Παναγιώτου Τρεμπέλα καί τό τρίτομο ἑρμηνευτικό ἔργο ἐπί τῆς Καινῆς Διαθήκης τοῦ ἱεροκήρυκος Νικολάου Σωτηροπούλου.)

ΤΟ ΚΑΤΑ ΜΑΤΘΑΙΟΝ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟΝ

Ι. ΓΕΝΝΗΣΗ ΚΑΙ ΠΑΙΔΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ ΤΟΥ ΙΗΣΟΥ (κεφ. 1-2)

Τό γενεαλογικό δένδρο τοῦ Ἰησοῦ (1,1-17)

1,1 ἑξ. Ἡ γενεαλογία τοῦ Ματθαίου, ἐνῶ τονίζει τίς ἐπιδράσεις τῶν ξένων γυναικῶν (βλ. στίχ. 3.5.6), ὅμως περιορίζεται στήν ἰσραηλιτική καταγωγή τοῦ Χριστοῦ. Ἡ γενεαλογία ἀποβλέπει στό νά συνδέσει τόν Χριστό μέ τούς κυριωτέρους ἀντιπροσώπους τῶν μεσσιανικῶν ὑποσχέσεων, τόν Ἀβραάμ (τόν πρόγονο τοῦ Ἰσραήλ, βλ. 3,9, καί τόν πρόγονο πολλῶν ἄλλων ἐθνῶν ἐπίσης, βλ. Γεν. 17,4-5) καί τόν Δαυίδ καί τούς βασιλικούς ἀπογόνους τοῦ Δαυίδ (βλ. Β´ Βασ. 7,1 σχόλ. Ἠσ. 7,14 σχόλ.). Ἡ γενεαλογία τοῦ Λουκᾶ, πιό παγκόσμια αὐτή, ἀνέρχεται μέχρι τόν Ἀδάμ, τόν ἀρχηγό τῆς ἀνθρωπότητας. Ἀπό τόν Δαυίδ μέχρι τόν Ἰωσήφ οἱ δύο κατάλογοι ἔχουν ὡς κοινό μόνο δύο ὀνόματα. Αὐτή ἡ ἀπόκλιση μπορεῖ νά ἐξηγηθεῖ εἴτε ἀπό τό γεγονός ὅτι ὁ Ματθαῖος προτίμησε τήν δυναστική διαδοχή ἀπό τήν φυσική καταγωγή, εἴτε ἀπό τήν ἰσοδυναμία τήν τεθεῖσα μεταξύ τῆς νομικῆς (λεβιρατικός νόμος, βλ. Δευτ. 25,5 σχόλ.) καί τῆς φυσικῆς καταγωγῆς. Ὁ συστηματικός χαρακτήρας τῆς γενεαλογίας ὑπογραμμίζεται ἐξ ἄλλου στόν Ματθαῖο μέ τήν κατανομή τῶν προγόνων τοῦ Χριστοῦ σέ τρεῖς σειρές μέ δεκατέσσερα ὀνόματα ἡ κάθε σειρά (βλ. 6,9 σχόλ.), πράγμα πού ὑποχρεώνει νά παραλειφθοῦν τρεῖς βασιλεῖς (Ἄχαζ, Ἰωάς καί Ἀμαζίας) μεταξύ τοῦ Ἰωράμ καί τοῦ Ὀζία, καί νά ὑπολογισθεῖ ὁ Ἰεχονίας δύο φορές (στίχ. 11-12· μέ αὐτό τό ἴδιο ἑλληνικό ὄνομα μπορεῖ νά μεταφρασθοῦν τά δύο παρεμφερῆ στήν ἑβραϊκή ὀνόματα τοῦ Ἰωακίμ καί τοῦ Ἰωαχίμ, Α΄ Παραλ. 3,16). Οἱ δύο κατάλογοι καταλήγουν στόν Ἰωσήφ, ὁ ὁποῖος εἶναι μόνον ὁ νομικός πατήρ τοῦ Ἰησοῦ· αὐτή ὅμως ἡ νομική πατρότητα (μέ τήν υἱοθεσία, τόν λεβιρατικό γάμο κ.ἄ.) ἀρκοῦσε να παράσχει ὅλα τά κληρονομικά δικαιώματα, καί, στήν περίπτωσή μας, τά δικαιώματα τῆς δαυϊτικῆς γραμμῆς. Καί ἡ Μαρία ἀνῆκε στήν ἰδία γραμμή, ἔστω καί ἄν δέν τό μνημονεύουν οἱ Εὐαγγελιστές (βλ. Ζιγαβηνοῦ εἰς MPG 129,125 καί Θεοφυλάκτου εἰς MPG 123,153). Ματθ. 1,1. Βίβλος γενέσεως Ἰησοῦ Χριστοῦ. Ὁ Χρυσόστομος (MPG 57,29) καί οἱ ἐξ αὐτοῦ ἐξαρτώμενοι ἑρμηνευτές θεωροῦν τήν ἔκφραση ὡς τίτλο ὁλοκλήρου τοῦ βιβλίου, διότι ἡ λέξη «γένεσις»  σημαίνει γενικῶς «ἱστορία». 1,16. Τόν Ἰωσήφ τόν ἄνδρα Μαρίας. Οἱ γενεαλογικοί κατάλογοι τοῦ Ἰησοῦ, καί τοῦ Ματθαίου καί τοῦ Λουκᾶ, καλοῦν τόν Ἰωσήφ ἔτσι, ἀλλ᾿ αὐτό ἀναφέρεται μόνο στήν νομική πατρότητα.

Ἡ γέννηση τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ (1,18-25)

1,18. Μνηστευθείσης γάρ... Ἡ ἰουδαϊκή μνηστεία ἦταν μία δέσμευση τόσο στενή καί πραγματική, ὥστε ὁ μνηστήρας ἐκαλεῖτο «σύζυγος» καί πρίν ἀκόμη ἀπό τήν συγκατοίκηση μέ τήν μνηστή του καί δέν μποροῦσε νά ἀποδεσμευθεῖ ἀπό αὐτήν παρά μέ κάποια πράξη διαζεύξεως (στίχ. 19). 1,19. Ἀνήρ δίκαιος. Ἡ δικαιοσύνη τοῦ Ἰωσήφ συνίσταται στό ὅτι αὐτός δέν θέλει νά καλύψει μέ τό ὄνομά του ἕνα παιδί, τοῦ ὁποίου ἀγνοεῖ τόν πατέρα, ἀλλά καί στό ὅτι, ἐπειδή εἶναι πεπεισμένος γιά τήν ἀρετή τῆς Μαρίας, ἀρνεῖται νά παραδώσει στήν αὐστηρή διαδικασία τοῦ Νόμου (Δευτ. 22,20 ἑξ.) αὐτό τό μυστήριο πού αὐτός δέν κατανοεῖ. 1,20. Ἄγγελος Κυρίου. Ἄλλος εἶναι ὁ Ἄγγελος Κυρίου τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης (βλ. Γεν. 16,7.11.13. Ἔξ. 3,2), ὁ ὁποῖος εἶναι ὁ ἄσαρκος Υἱός τοῦ Θεοῦ καί δέν πρέπει νά συγχέεται μέ τούς ἀγγέλους. – Κατ᾿ ὄναρ. Καί στήν Καινή Διαθήκη, ὅπως στήν Παλαιά (βλ. Σοφ. Σειρ. 34,1-8 σχόλ.), συμβαίνει ὁ Θεός νά κάνει γνωστό τό σχέδιό του μέ ἕνα ὄνειρο: Ματθ. 2,12.13.19.22. 27,19. Πράξ. 16,9. 18,9. 23,11. 27,23. Ὁμοίως ὁ Θεός ἀποκαλύπτει τό σχέδιό του καί μέ ὁράματα: Πράξ. 9,10 ἑξ. 10,3 ἑξ. 11 ἑξ. – Τό γάρ ἐν αὐτῇ γεννηθέν, δηλαδή, «τό παιδί πού συνελήφθη μέσα της». 1,21. Ἰησοῦν. Ἑβρ. «Γιεχωσού῾α», «ὁ Γιαχβέ σώζει». 1,22. Τοῦτο δέ ὅλον γέγονεν ἵνα... Ὁ τύπος αὐτός καί ἄλλοι παραπλήσιοι συναντῶνται συχνά εἰς Ματθ. 2,5.15.17.23. 8,17. 12,17. 13,35. 21,4. 26,54.56. 27,9· βλ. καί 3,3. 11,10. 13,14 κ.ἄ. Ἀλλά ὁ Ματθαῖος δέν εἶναι ὁ μόνος πού βλέπει ὅτι οἱ Γραφές ἐκπληρώνονται στόν Ἰησοῦ. Ὁ Ἰησοῦς ὁ Ἴδιος διακηρύσσει ὅτι αὐτές ὁμιλοῦν γι᾿ Αὐτόν (βλ. Ματθ. 11,4-6. Λουκ. 4,21.18,31 σχόλ. 24,44. Ἰωάν. 5,39 σχόλ. 8,56. 17,12 κ.ἄ). Ἤδη στήν Παλαιά Διαθήκη ἡ πραγματοποίηση τῶν λόγων τῶν προφητῶν ἦταν ἕνα ἀπό τά κριτήρια τῆς ἀποστολῆς τους (βλ. Δευτ. 18,20-22 σχόλ.). Ὁ Θεός, εἴτε διά λόγων εἴτε διά γεγονότων, ἀνήγγειλε τά σχέδιά του καί ἡ πίστη τῶν χριστιανῶν ἀνακαλύπτει ὅτι ἡ κατά γράμμα ἐκπλήρωση τῶν κειμένων στό Πρόσωπο τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ ἤ στήν ζωή τῆς Ἐκκλησίας ἀποδεικνύει τήν πραγματική ἐκπλήρωση τῶν σχεδίων τοῦ Θεοῦ (βλ. Ἰωάν. 2,22. 20,9. Πράξ. 2,23 σχόλ. 2,31. 34-35. 3,24 σχόλ. Ρωμ. 15,4. Α΄ Κορ. 10,11. 15,3-4. Β΄ Κορ. 1,20. 3,14-16). 1,25. Οὐκ ἐγίγνωσκεν αὐτήν ἕως οὗ ἔτεκε τόν υἱόν αὐτῆς. Ἡ ἔκφραση εἶναι ἑβραϊσμός, διά τῆς ὁποίας σημαίνεται ἡ παρθενική γέννηση τοῦ Ἰησοῦ, χωρίς ὅμως νά ὑποδηλώνεται ἀπ᾿ αὐτήν ὅτι μετά ταῦτα ἡ παρθένος Μαρία ἔγινε σύζυγος τοῦ Ἰωσήφ. Ἡ πρόθεση τοῦ Ματθαίου εἶναι νά ἀποκαλύψει τήν παρθενική γέννηση τοῦ Ἰησοῦ, πού δέν ἦταν γνωστή (βλ. Ματθ. 13,55), νά βεβαιώσει ὅτι ὁ Ἰωσήφ δέν εἶναι ὁ φυσικός πατέρας τοῦ Ἰησοῦ καί ἡ γλώσσα του καθορίζεται ἀπό τόν σκοπό του αὐτό. Τό ὅτι μετά τήν γέννηση τοῦ Ἰησοῦ δέν ὑπῆρχε συζυγία τῆς Παρθένου Μαρίας καί τοῦ Ἰωσήφ δέν ἦταν ἀνάγκη νά τό γράψει ὁ Εὐαγγελιστής, γιατί ἦταν γνωστό αὐτό στήν Ἐκκλησία, εἶναι δέ ἀσέβεια νά ὑποθέσει κανείς τό ἀντίθετο, ἀκόμη δέ καί νά τό σκεφθεῖ. «Πῶς γάρ ἄν ἥψατο (ὁ Ἰωσήφ) τῆς ἁγίας ἐκείνης, μεθ’ ὅ μάλιστα ἔγνω τόν ἄφραστον ἐκεῖνον τόκον;» (Θεοφύλακτος, MPG 123,160). Περί τῶν λεγομένων «ἀδελφῶν» τοῦ Ἰησοῦ βλ. σχόλιο εἰς Ματθ. 12,46. – Τό πρωτότοκος ὁμοίως σημαίνει τόν πρῶτον γεννηθέντα, χωρίς νά ὑποδηλώνεται ἀπό τήν ἔκφραση ὅτι ὁπωσδήποτε γεννήθηκαν καί ἄλλοι υἱοί· βλ. Ἐξ. 13,2.12. 34,19 Α΄ Βασ. 6,10.14.

Ἡ προσκύνηση τῶν μάγων (2,1-12)

2,1-12: Ἀφοῦ ὁ Ματθαῖος παρουσίασε στό κεφ. 1 τό Πρόσωπο τοῦ Ἰησοῦ, τοῦ υἱοῦ τοῦ Δαυίδ καί τοῦ υἱοῦ τοῦ Θεοῦ, στό κεφ. 2 χαρακτηρίζει τήν ἀποστολή Του ἀπό τήν σωτηρία πού προσφέρει στούς ἐθνικούς· γιατί ἀπ᾿ αὐτούς τώρα ὁ Ἰησοῦς ἑλκύει τούς σοφούς τους πρός τό φῶς Του (στίχ. 1-12). Ὁμοίως στό κεφ. 2 ὁ Ματθαῖος χαρακτηρίζει τήν ἀποστολή τοῦ Ἰησοῦ ἀπό τά παθήματα τοῦ ἰδίου του λαοῦ, τοῦ Ἰσραήλ, τοῦ ὁποίου αὐτός τώρα ζεῖ τήν πείρα τῶν δεινῶν του: Τήν πρώτη ἐξορία στήν Αἴγυπτο (στίχ. 13-15), τήν δεύτερη αἰχμαλωσία (στίχ. 16-18), τήν ἐπιστροφή τοῦ μικροῦ «Ὑπολοίπου» («νατσούρ» = τό Ὑπόλοιπο· στίχ. 19-23· βλ. σχόλιο εἰς στίχ. 23). Αὐτές οἱ διηγήσεις «ἀγγαδικοῦ» (= διδακτικοῦ) χαρακτῆρος διδάσκουν διά τῶν γεγονότων αὐτό πού ὁ Λουκᾶς (2,30-34) διδάσκει διά τῶν προφητικῶν λόγων τοῦ Συμεών (βλ. Λουκ. 2,34 σχόλ.). 2,1. Ἐν ἡμέραις Ἡρώδου. Περίπου τό 5 ἤ τό 4 πρίν ἀπό τήν χριστιανική χρονολογία, ἀπό τήν ὁποία ἀρχίζει κατά λάθος, κάποια χρόνια μετά, ἡ γέννηση τοῦ Χριστοῦ, βλ. Λουκ. 2,2 σχόλ., 3,1 σχόλ. Ὁ Ἡρώδης ἐβασίλευσε ἀπό τό 37 ἕως τό 4 π.Χ. στήν Ἰουδαία, στήν Ἰδουμαία, τήν Σαμάρεια, τήν Γαλιλαία, τήν Περαία καί ἄλλες περιοχές τῆς πλευρᾶς τῆς λίμνης Hauran. – Ἀπό ἀνατολῶν. Μιά τέτοια διήγηση ἀπαιτεῖ νά δώσουμε στήν ἀσαφῆ ἔκφραση «ἀνατολῶν» μία γενική σημασία: Οἱ πρός ἀνατολάς εὑρισκόμενες χῶρες, πού εἶχαν σοφούς ἀστρολόγους. Μᾶλλον θά νοήσουμε τήν Μεσοποταμία, τήν πατρίδα τῆς ἀστρολογίας στόν ἑλληνιστικό κόσμο. 2,2. Ἐν τῇ ἀνατολῇ, μέ κυρία ἔννοια, τήν ἀνατολή τοῦ ἀστέρος. Ὁμοίως καί στόν στίχ. 9. 2,4. Οἱ γραμματεῖς, οἱ ὁποῖοι ὀνομάζονται ἐπίσης «νομοδιδάσκαλοι» (Λουκ. 5,17. Πράξ. 5,34) καί «νομικοί» (Λουκ. 7,30. 10,25 κ.ἄ.), εἶχαν τήν ὑποχρέωση νά ἑρμηνεύουν τίς Γραφές καί ἰδιαίτερα τόν Νόμο τοῦ Μωυσέως, γιά νά ἐξαγάγουν κανόνες συμπεριφορᾶς τοῦ ἰουδαϊκοῦ βίου. Βλ. Β´ Ἔσδρ. 7,6.11 σχόλ. Σοφ. Σειρ. 39,2 σχόλ. Αὐτός ὁ ρόλος τούς ἔδινε γόητρο καί ἐπιρροή μεταξύ τοῦ λαοῦ. Προήρχοντο κυρίως, ἀλλά ὄχι ἀποκλειστικά, ἀπό τούς Φαρισαίους, βλ. 3,7 σχόλ. Ἦταν μέλη τοῦ Μεγάλου Συνεδρίου (Sanhedrin) μαζί μέ τούς ἀρχιερεῖς καί τούς πρεσβυτέρους τοῦ λαοῦ. 2,6. ᾽Ελαχίστη εἶ ἐν τοῖς ἡγεμόσιν Ἰούδα. Ἡ φράση «ἐν τοῖς ἡγεμόσιν» σημαίνει ἀναφορά, ὡς πρός τί δηλαδή ἡ Βηθλεέμ δέν εἶναι ἐλαχίστη. Δέν εἶναι ἐλαχίστη ἐξ ἐπόψεως τῶν ἡγεμόνων καί μάλιστα τῶν ἡγεμόνων τοῦ Ἰούδα, τῆς  ἰσχυρότερης καί βασιλικῆς φυλῆς. Καί δέν εἶναι ἐλαχίστη, γιατί ἀπό τήν Βηθλεέμ θά προέλθει ἡγεμόνας ὁ ὁποῖος θά κυβερνήσει τόν Ἰσραήλ. 2,9. Ἔστη ἐπάνω οὗ ἦν τό παιδίον. Ἐδῶ φαίνεται σαφῶς ὅτι ὁ ἀστήρ δέν ἦταν συνήθης, ἀλλά θαυμαστός, γιατί φώτιζε καί τήν ἡμέρα καί κυρίως γιατί κατῆλθε ἀπό τό ὕψος του καί στάθηκε πάνω ἀπό τόν τόπο, ὅπου βρισκόταν τό Παιδίον. Βλ. Θεοφυλάκτου, MPG 123,161 καί Ζιγαβηνοῦ, MPG 129,137. 2,11. Χρυσόν καί λίβανον καί σμύρναν. Πλούτη καί ἀρώματα τῆς Ἀραβίας (Ἰερ. 6,20. Ἰεζ. 27,22). Οἱ Πατέρες στά δῶρα τῶν Μάγων βλέπουν συμβολικά τήν Βασιλεία («χρυσόν»), τήν Θεότητα («λίβανον») καί τό Πάθος («σμύρναν») τοῦ Χριστοῦ. Στήν προσκύνηση τῶν Μάγων ἐκπληρώθηκαν οἱ Μεσσιακές προφητεῖες γιά τήν προσκύνηση τοῦ Θεοῦ τοῦ Ἰσραήλ ἀπό τούς Ἐθνικούς, βλ. Ἀριθμ. 24,17. Ἠσ. 49,23. 60,5 ἑξ. Ψαλμ. 71,10-15.

Φυγή στήν Αἴγυπτο καί σφαγή τῶν νηπίων τῆς Βηθλεέμ (2,13-18)

2,15β. Ἐξ Αἰγύπτου ἐκάλεσα τόν υἱόν μου. Βλ. Ὠσηέ 11,1. Ὁ υἱός λοιπόν τοῦ προφητικοῦ κειμένου ἦταν εἰκόνα τοῦ Μεσσίου. 2,16. Τότε Ἡρώδης ἰδών ὅτι... Ἡ διήγηση αὐτή ἔχει ἕνα προηγούμενο παράλληλο ἀπό τήν νηπιακή ἡλικία τοῦ Μωυσῆ, διατηρηθέν στίς ραββινικές παραδόσεις: Ἀφοῦ, εἴτε διά ὁραμάτων εἴτε διά μάγων, ἀναγγέλθηκε ἡ γέννηση τοῦ νηπίου, ὁ Φαραώ διέταξε νά σφάξουν τά νεογέννητα, βλ. καί Θεοφυλάκτου εἰς MPG 123,169. 2,17-18: Παράθεση τοῦ χωρίου Ἰερ. 38,15 (Ἑβρ. 31,15), τό ὁποῖο ἀναφέρεται στήν ἐξορία τῶν βορείων φυλῶν στήν Ἀσσυρία (722/21 π.Χ.). Πραγματικά, κατά τήν πρώτη ἔννοια τῶν στίχων τοῦ Εὐαγγελιστοῦ, εἶναι οἱ ἄνδρες τοῦ Ἐφραίμ, ὁ Μανασσῆς καί ὁ Βενιαμίν, πού σφαγιάστηκαν ἤ ἐκπατρίστηκαν ὑπό τῶν Ἀσσυρίων, τούς ὁποίους κλαίει ἡ προμήτωρ τους Ραχήλ, ἡ γυναίκα τοῦ Ἰακώβ. Ἡ Ραμά εἶναι μία τοποθεσία βορείως τῆς Ἰερουσαλήμ, ὅπου ἡ σκηνή ἐθνικῆς θλίψεως (Ἰερ. 47,1 Ο΄ Δαμάν). Τήν ἐφαρμογή πού κάνει ὁ Ματθαῖος μπόρεσε νά τήν φαντασθεῖ ἀπό μία παράδοση, πού τοποθετεῖ τόν τάφο τῆς Ραχήλ στήν περιοχή τῆς Βηθλεέμ, βλ. Γεν. 35,19 ἑξ.  

Ἐπιστροφή ἀπό τήν Αἴγυπτο
καί ἐγκατάσταση στή Ναζαρέτ (2,19-23) 

2,22. Ἀρχέλαος. Αὐτός ὁ υἱός τοῦ Ἡρώδου ἀπό τήν Μαλθάκη (ὁμοίως καί ὁ Ἡρώδης Ἀντίπας) ὑπῆρξε ἐθνάρχης τῆς Ἰουδαίας ἀπό τό 4 π.Χ. μέχρι τό 6 μ.Χ., ὁπότε καθαιρέθηκε γιά τήν κακή του διακυβέρνηση. – Εἰς τά μέρη τῆς Γαλιλαίας. Ἐπαρχία τοῦ Ἡρώδη Ἀντίπα, βλ. Λουκ. 3,1 σχόλ. 2,23. Ναζωραῖος κληθήσεται. Βλ. Ζιγαβηνόν εἰς MPG 129,156. Ναζωραῖος (μορφή υἱοθετηθεῖσα ἀπό τόν Ματθ., τόν Ἰωάν. καί τίς Πράξ.) καί ὁ συνώνυμός του τύπος Ναζαρηνός (μορφή υἱοθετηθεῖσα ἀπό τόν Μᾶρκο· ὁ Λουκᾶς ἔχει καί τίς δύο μορφές) εἶναι δύο μεταγραφές ἑνός ἀραμαϊκοῦ ἐπιθέτου (Nasraya), παραγόμενο ἀπό τό ὄνομα τῆς πόλεως Ναζαρέθ (Nasrath). Τό ἐπίθετο αὐτό ἀποδόθηκε πρῶτα στόν Ἰησοῦ καί χαρακτήριζε μέ αὐτό τήν καταγωγή του (26,69.71· ὁ καταγόμενος ἀπό τήν Ναζαρέτ, 21,11· βλ. Ἰωάν. 1,45. Πράξ. 10,38· ἡ ἔκφραση εἶναι ἰσοδύναμη μέ τό «Γαλιλαῖος», 26,69)· ἔπειτα ἀποδόθηκε στούς ὀπαδούς του (Πράξ. 24,5) καί παρέμεινε στόν σημιτικό κόσμο γιά νά σημαίνει τούς μαθητές τοῦ Ἰησοῦ,  ἐνῶ ἡ ὀνομασία «χριστιανοί» (Πράξ. 11,26) ἐπικράτησε στόν ἑλληνορωμαϊκό κόσμο. Δέν γνωρίζουμε σέ ποιές προφητεῖες ἀναφέρεται ὁ ὑπαινιγμός ἐδῶ τοῦ Ματθαίου· ὑποθέτουν ὅτι ἀναφέρεται στό «ναζίρ» τῶν ἐδαφίων Κριτ. 13,5.7 (τούς Ναζιραίους, τούς «ἁγιασμένους», βλ. Θεοφυλάκτου εἰς MPG 123,172) ἤ στό «νέσερ», «βλαστός», τοῦ Ἠσ. 11,1 ἤ μᾶλλον στό «νατσάρ», «φυλάττω» τοῦ Ἠσ. 42,6. 49,8, ἀπ᾿ ὅπου προέρχεται τό «νατσούρ» = τό Ὑπόλοιπο. Γενικά γίνεται δεκτό ὅτι ὑπάρχει μία ἠχητική ὁμοιότητα.